Έγγραφο θέσης της Ομάδας ΕΛΚ για την ευημερία των ζώντων ζώων κατά τη μεταφορά

"Το μεγαλείο ενός έθνους και η ηθική του πρόοδος μπορούν να κριθούν από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα ζώα του". Μαχάτμα Γκάντι

Η πολιτική μας ομάδα ανταποκρίνεται στις εύλογες ανησυχίες της ευρωπαϊκής κοινωνίας για θέματα περιβάλλοντος και καλής διαβίωσης των ζώων. Εκατομμύρια ζώντα ζώα μεταφέρονται κάθε χρόνο για κατανάλωση, αναπαραγωγή και πάχυνση, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και για εξαγωγή σε τρίτες χώρες. Η μεταφορά ζώντων ζώων σε μεγάλες αποστάσεις αποτελεί μείζον ζήτημα για την καλή διαβίωση των ζώων, δεδομένου του στρες στο οποίο εκτίθενται τα ζώα. Η Ομάδα ΕΠΠ αναγνωρίζει ότι κάθε ταξίδι, ανεξάρτητα από τη διάρκειά του, μπορεί να προκαλέσει άγχος στα ζώα, εάν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα διαχείρισης του κινδύνου. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διασφαλιστεί η καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη χρήση τεχνολογιών για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό δεικτών καλής διαβίωσης των ζώων κατά τη μεταφορά αντί για την αυθαίρετη μείωση των χρόνων ταξιδιού.

Τα πλοία, τα φορτηγά, τα τρένα και τα αεροπλάνα μπορούν να προσαρμοστούν κατάλληλα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα ζώα μεταφέρονται σε καλές συνθήκες χωρίς να υφίστανται σωματική ταλαιπωρία. Η Ομάδα ΕΛΚ τονίζει τη σημασία των περιφερειακών δομών κτηνοτροφίας, ώστε να διατηρηθούν και να υποστηριχθούν, καθώς και των κινητών και περιφερειακών σφαγείων, ιδίως με έμφαση στη σφαγή στην εκμετάλλευση προέλευσης. Η ΕΕ έχει τα υψηλότερα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά- ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές παρατυπίες που πρέπει να διορθωθούν.

Δέσμευση

Τα κράτη μέλη δεσμεύονται να χρησιμοποιήσουν όλους τους οικονομικούς πόρους και τους μηχανισμούς ελέγχου για να διασφαλίσουν ότι οι κτηνοτρόφοι και οι φορείς εκμετάλλευσης συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις καλής μεταχείρισης των ζώντων ζώων κατά τη μεταφορά. Η Ομάδα ΕΛΚ ζητεί την εναρμόνιση και την επιβολή της εθνικής νομοθεσίας για την καλή διαβίωση των ζώντων ζώων κατά τη μεταφορά. Τα ζώα πρέπει να μεταφέρονται με ασφάλεια και να τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης- η αποφυγή τραυματισμών και ταλαιπωρίας των ζώων είναι σημαντική. Ως εκ τούτου, οι γενικοί όροι σύμφωνα με το άρθρο 3 του κανονισμού 1/2005 πρέπει να τηρούνται πλήρως: Σε αυτές περιλαμβάνονται η παροχή νερού, ο αερισμός και η παρακολούθηση της θερμοκρασίας, ο κατάλληλος χώρος, οι περίοδοι ανάπαυσης και οι ειδικές απαιτήσεις για τα μη απογαλακτισμένα ζώα. Η Ομάδα ΕΛΚ θεωρεί ότι η επαγγελματική κατάρτιση είναι βασική προϋπόθεση για όσους χειρίζονται ζώα κατά τη μεταφορά. Επιπλέον, πρέπει να διενεργούνται περιοδικές επιθεωρήσεις των οχημάτων και του εξοπλισμού. Η πολιτική μας ομάδα υποστηρίζει την εγκατάσταση και τη χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε ταξίδια μεγάλων αποστάσεων, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική συμμόρφωση. Η αυστηρή εφαρμογή του κανονισμού 1/2005 για τη μεταφορά ζώντων ζώων θα διασφαλίσει ότι οι επαναλαμβανόμενες παραβάσεις θα οδηγήσουν σε νομικές διαδικασίες κατά όλων των υπεύθυνων φορέων για μη συμμόρφωση με την καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά. Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν αυξημένες εξουσίες επιβολής, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την πρόληψη της επανάληψης των παραβάσεων και για την αναστολή ή την ανάκληση της άδειας του μεταφορέα.

Η Ομάδα ΕΛΚ ενθαρρύνει την εναρμόνιση των κανόνων σε ολόκληρη την ΕΕ με στόχο τη βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά ζώντων ζώων. Πρέπει να διασφαλίζονται τακτικοί έλεγχοι σε κάθε στάδιο της μεταφοράς: Βελτιώνεται η αμοιβαία συνδρομή και η ταχύτερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών όλων των κρατών μελών και των τρίτων χωρών.

Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει τη συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία των ζώων που εκτρέφονται για εκτροφή και δεσμεύεται να βρει λύσεις στα τρέχοντα προβλήματα προκειμένου να διασφαλιστούν υψηλά πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων και να βελτιωθεί η μεταφορά ζώντων ζώων.

Νομοθετικό πλαίσιο

Σύμφωνα με το άρθρο 13 της ΣΛΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα ζώα διατηρούνται και μεταφέρονται υπό καλές συνθήκες και ότι δεν υφίστανται κακομεταχείριση, κακοποίηση, πόνο ή ταλαιπωρία.

Η Ομάδα ΕΛΚ υπενθυμίζει την αναθεώρηση και τις βελτιώσεις που απαιτούνται στον υφιστάμενο κανονισμό, όπως προτείνεται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά.

Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ για την καλή μεταχείριση των ζώων του Δεκεμβρίου 2019 κάλεσαν την Επιτροπή να αναθεωρήσει τους κανονισμούς για την καλή μεταχείριση των ζώων, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ζώντων ζώων. Η Ομάδα ΕΛΚ πιστεύει ότι οι όποιες αλλαγές στον κανονισμό 1/2005 πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και να βασίζονται σε δεδομένα από υφιστάμενες και συνεχιζόμενες μελέτες και εμπειρογνωμοσύνη, χρησιμοποιώντας τους μετρήσιμους δείκτες καλής διαβίωσης των ζώων, όπως φυσιολογικούς και συμπεριφορικούς δείκτες, φορητές οθόνες, βιοχημικούς δείκτες ευημερίας και προσομοιώσεις ταξιδιών με φορτηγά και αεροπλάνα. Υποστηρίζει επίσης τη Στρατηγική Farm to Fork με στόχο μια πιο βιώσιμη γεωργία, το σεβασμό της ευζωίας των ζώντων ζώων και τον οδικό χάρτη για την αναμόρφωση των σχετικών κανονισμών.

Μεταφορά ζώντων ζώων εντός της ΕΕ

Η Ομάδα ΕΛΚ προτείνει συγκεκριμένες λύσεις για τη βελτίωση της μεταφοράς ζώων εντός της ΕΕ. Επιμένει στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για τη λήψη πληροφοριών σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά. Η Ομάδα ΕΛΚ καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν οικονομική στήριξη για οχήματα εξοπλισμένα με GPS και ψηφιακή παρακολούθηση. Οι αισθητήρες εσωτερικής θερμοκρασίας και οι ανεμιστήρες εξαερισμού πρέπει να είναι υποχρεωτικοί κατά τη μεταφορά ζώντων ζώων σε μεγάλες αποστάσεις και οι καταγραφές GPS πρέπει να είναι προσβάσιμες στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών.

Η Ομάδα ΕΛΚ αναγνωρίζει τη διαφορά μεταξύ της οδικής και της θαλάσσιας μεταφοράς ζώων και υποστηρίζει την περαιτέρω έρευνα στον τομέα αυτό για την κατανόηση του αντίκτυπου κάθε τρόπου μεταφοράς στην καλή διαβίωση των ζώων.

Η Ομάδα ΕΛΚ υποστηρίζει τη διεξαγωγή περαιτέρω έρευνας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να βελτιωθεί η καλή διαβίωση των ζώων κατά τη διάρκεια της διαμετακόμισης, όπως η σίτιση των ζώων κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, καθώς και την έρευνα σχετικά με τους δείκτες άγχους και ευημερίας που βασίζονται στα ζώα. Η Ομάδα ΕΛΠ υποστηρίζει επίσης τη δημιουργία διαδρόμων αφιερωμένων στη μεταφορά ζώντων ζώων, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων ανάπαυσης και σίτισης, ιχνηλασιμότητας και προγραμματισμού των ταξιδιών για την αποφυγή χρόνων αναμονής και καθυστερήσεων φόρτωσης.

Μεταφορά ζώων σε μεγάλες αποστάσεις

Οι μεταφορές ζώων σε μεγάλες αποστάσεις συμβαίνουν όταν υπάρχουν περιορισμένες επιλογές για κέντρα σφαγής ή πάχυνσης σε περιφερειακό επίπεδο και λόγω της υπερπαραγωγής που υποστηρίζεται από χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως η ΚΓΠ.

Οι μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις μη απογαλακτισμένων και άλλων ευάλωτων ζώων, όπως τα ζώα κύησης και τα ζώα στο τέλος της σταδιοδρομίας, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ιδιαίτερη ευαισθησία τους σε αδυναμίες και ασθένειες και να συμμορφώνονται με αυστηρούς κανόνες, όπως οι τακτικές στάσεις και εκφορτώσεις για την κατάλληλη διατροφή.

Χρειάζεται ένα διαφανές σύστημα παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων στην ΕΕ, ώστε τα κράτη μέλη και η Επιτροπή της ΕΕ να είναι πλήρως υπόλογοι για την εφαρμογή και την επιβολή του κανονισμού και να διασφαλίζεται ότι οι παραβιάσεις θα αντιμετωπίζονται και θα μετριάζονται αποτελεσματικά.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε συγκεκριμένες πτυχές της μεταφοράς ζώντων ζώων από και προς τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ.

Ωστόσο, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη σφαγή όσο το δυνατόν πιο κοντά στο σημείο παραγωγής.

Οι εγκαταστάσεις σφαγής, συμπεριλαμβανομένων των κινητών, στις περιοχές με υψηλή συγκέντρωση ζώων με έμφαση στη σφαγή στην εκμετάλλευση προέλευσης, συμβάλλουν στη μείωση της ταλαιπωρίας των ζώων, στη βελτίωση της οικονομικής αξίας και στην εισαγωγή του σήματος καλής μεταχείρισης των ζώων σε όλα τα στάδια της τοπικής αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.

Εξαγωγή ζώντων ζώων σε τρίτες χώρες

Οι εξαγωγές ζώντων ζώων της ΕΕ επικεντρώνονται κυρίως στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Δεδομένης της προτίμησης των καταναλωτών στις περιοχές αυτές για τη σφαγή ζώων στο πλαίσιο θρησκευτικών τελετουργιών, η εξαγωγή ζώντων ζώων αποτελεί σημαντική οικονομική δραστηριότητα και πηγή εισοδήματος για τους Ευρωπαίους κτηνοτρόφους. Προτεραιότητά μας είναι η στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας και η προστασία των υφιστάμενων. Υπενθυμίζουμε ότι οι εμπορικές σχέσεις επηρεάζονται από την προσφορά και τη ζήτηση- ως εκ τούτου, είναι υψίστης σημασίας η ζήτηση για ζώντα ζώα, ιδίως από τις προαναφερθείσες περιοχές, να μπορεί να καλυφθεί από τους κτηνοτρόφους της ΕΕ.

Η Ομάδα ΕΛΚ επιμένει στη διασφάλιση της εφαρμογής των ελέγχων και των ελέγχων από το σημείο αναχώρησης έως τον προορισμό. Η παροχή εγγράφων σε ηλεκτρονική μορφή θα βοηθούσε τις υγειονομικές και συνοριακές αρχές, καθώς και η δημιουργία γρήγορων λωρίδων στα σύνορα, γεγονός που θα μείωνε τους χρόνους αναμονής και θα είχε θετικό αντίκτυπο στην καλή διαβίωση των ζώων. Η πολιτική μας ομάδα υποστηρίζει τις μόνιμες επιθεωρήσεις και την εποπτεία των πλοίων και των φορτηγών που εξέρχονται από την ΕΕ. Οι χώρες εισαγωγής θα πρέπει να παρέχουν ανατροφοδότηση σχετικά με την κατάσταση των ζώων κατά την άφιξη του φορτίου. Η ανατροφοδότηση αυτή θα πρέπει να βασίζεται σε ελέγχους, οι οποίοι έχουν διενεργηθεί από πιστοποιημένες εταιρείες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι πληρούνται τα πρότυπα της ΕΕ.

Συμπεράσματα

• Είναι προς το συμφέρον τόσο των επιχειρήσεων όσο και των εξαγωγέων τα ζώα να φθάνουν στον προορισμό τους στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

• Απαιτούνται αποτελεσματικές και συγκεκριμένες λύσεις για την καλύτερη διαχείριση της μεταφοράς ζώντων ζώων, χωρίς να δημιουργούνται πρόσθετες επιβαρύνσεις και υψηλό κόστος, το οποίο τελικά θα καλυφθεί από τους καταναλωτές.

• Ο κανονισμός αριθ. 1/2005 είχε θετικό αντίκτυπο στην καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά, όταν εφαρμόζεται με σύνεση από κάθε κράτος μέλος. ΗΟμάδαΕΛΚ υποστηρίζει τις προσπάθειες για την επίτευξη ενιαίων προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και ένα καθεστώς κυρώσεων, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Ο στόχος θα πρέπει να είναι η μείωση, η βελτίωση και η αντικατάσταση της μεταφοράς ζώντων ζώων με το εμπόριο κρέατος/σφάγιων και γενετικού υλικού, όπου χρειάζεται.

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει σημαντικός ηγέτης στις εξαγωγές ζώντων ζώων. Αρκετές εθνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στο TRACES για τη διενέργεια των επιθεωρήσεων και των ελέγχων, εν μέρει λόγω των υφιστάμενων περιορισμών πρόσβασης των χρηστών. Η ανεπαρκής συμμόρφωση με τις απαιτήσεις καλής μεταχείρισης των ζώων οδηγεί τελικά σε παραβάσεις.

• Οι ΜΚΟ, οι κυβερνήσεις, οι αρμόδιες αρχές, οι ερευνητές και όλες οι δομές με αρμοδιότητες στον τομέα της κτηνιατρικής και της προστασίας των ζώων θα πρέπει να διατηρήσουν το διάλογο για τη βελτίωση της νομοθεσίας σχετικά με τη μεταφορά ζώντων ζώων.

• Θα πρέπει να ενισχυθούν οι επαγγελματικά δραστηριοποιούμενες εταιρείες μεταφορών και να ανταλλαγούν μέτρα βέλτιστης πρακτικής.

Ιστορικό: Η οικονομική αξία του εμπορίου ζώντων ζώων εντός της ΕΕ ανήλθε σε 8,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018 και οι εξαγωγές ζώντων ζώων από την ΕΕ υπερβαίνουν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Η μεταφορά ζώντων ζώων σε τρίτες χώρες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η μεταφορά ζώων αποτελεί οικονομική δραστηριότητα και μέρος του κύκλου παραγωγής ζώων και μπορεί να υποκατασταθεί, σε κάποιο βαθμό, από τη μεταφορά ζωικών προϊόντων και γενετικού υλικού. Η Ομάδα ΕΛΚ χαιρετίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να ενισχύσει τις περιφερειακές αλυσίδες εφοδιασμού και να επεκτείνει τη δυνατότητα σφαγής σε αγροκτήματα.