Migratiebeleid EU niet goed genoeg

Speciale migratietop moet cruciale hervormingen deblokkeren in het licht van grote toestroom migranten

Europa slaapwandelt momenteel in de volgende migratiecrisis. Alleen al vorig jaar kwamen er minstens 330.000 illegale migranten aan in Europa - dat is meer dan 60 procent meer dan in 2021 en meer dan ooit tevoren in 2015 en 2016. Deze aantallen zijn onaanvaardbaar en tonen aan dat het bestaande Europese migratiebeleid heeft gefaald. Uit een recent onderzoek van Eurobarometer blijkt dat 70% van de Europeanen zich zorgen maakt over de impact van migratie op hun leven. De speciale migratietop is een cruciale gelegenheid om een mislukte migratieagenda nieuw leven in te blazen.

Het gaat om twee centrale pijlers: Ten eerste hebben we een sterke bescherming van onze buitengrenzen nodig. We hebben een volledig operationele en versterkte grens- en kustwacht (Frontex) nodig. De staat, niet de maffia, beslist wie naar Europa komt en wie niet. Als we vrij verkeer binnen de EU willen behouden, moeten mensen weten dat de buitengrenzen beschermd zijn.

Volgens ons betekent dit ook dat we hekken moeten bouwen waar dat nodig is. Toen dictator Loekasjenko migranten begon te gebruiken om Europa aan te vallen als onderdeel van de hybride oorlog van Rusland, weigerde de Europese Commissie dit te financieren met EU-fondsen. Het is gewoon een realiteit van grensbewaking dat als we willen controleren wie de EU binnenkomt, we infrastructuur nodig hebben. Europese fondsen hiervoor weigeren is een vergissing.

Tegelijkertijd moeten we er eindelijk in slagen mensen terug te sturen die geen recht op verblijf hebben. Meer dan de helft van de mensen die aankomen zal nooit een formele asielstatus krijgen in Europa, en dat geldt vooral voor degenen die via zuidelijke routes reizen. Hun enige optie is illegaliteit. Dit is inhumaan en onaanvaardbaar. De Europese Commissie heeft de afgelopen jaren geen enkele vooruitgang geboekt op dit gebied. Dit is gewoon niet goed genoeg.

Net zoals de situatie rond zoek- en reddingsoperaties niet goed genoeg is. Het is niet houdbaar dat we het patrouilleren aan de zuidelijke zeegrens aan ngo's overlaten. Betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld is welkom, maar we hebben een duidelijk reglement nodig dat door de EU is opgesteld. Daarom vragen we om een gedragscode voor NGO's die zoek- en reddingsmissies uitvoeren.

De tweede pijler, naast daadkracht aan de grens, is Europese solidariteit en hulp voor mensen die bescherming nodig hebben. Met de vluchtelingen uit Oekraïne heeft Europa bewezen dat het in staat en bereid is om massaal solidariteit te tonen. Miljoenen Europeanen hebben de mensen uit Oekraïne gul geholpen met voedsel en onderdak, geld en generatoren. Als mensen weten dat de buitengrens bewaakt wordt, zijn ze bereid om mensen in nood te helpen.

De migratiecrisis is een gemeenschappelijke Europese uitdaging die we samen moeten aangaan. De opvangcapaciteiten in het noordwesten van Europa zijn overvol en met de lente in aantocht zullen de aankomsten in het zuiden nog hoger worden. Met de dreiging van Rusland en Turkije om migranten als wapens te gebruiken om de EU te ontwrichten, is het duidelijk dat niemand meer weg kan kijken.

We hebben een probleemoplossende langetermijnstrategie nodig in plaats van een permanente spiraal van verontwaardiging. In plaats van te escaleren, zoals Frankrijk deed toen het een enkele vluchtelingenboot met 234 mensen aan boord opnam, moeten we ons richten op solidariteit en het grote geheel niet uit het oog verliezen. Ter vergelijking: Italië zag vorig jaar alleen al meer dan 100.000 migranten de Middellandse Zee oversteken.

Duitsland en Frankrijk beloofden Italië dat ze meer dan 7.000 migranten zouden opnemen als onderdeel van het vrijwillige solidariteitsmechanisme. Hebben ze dat waargemaakt? Helemaal niets! In het kader van dit mechanisme werden slechts 202 mensen uit Italië overgebracht naar Duitsland en Frankrijk. We hebben meer nodig dan solidariteit op papier van Parijs en Berlijn.

Tot slot moeten we opnieuw bekijken hoe Europa kan voorkomen dat mensen de gevaarlijke oversteek wagen. Er is een grote rol weggelegd voor economisch ontwikkelingsbeleid en internationale handel. Maar het simpele feit blijft dat mensen naar Europa willen komen. Daarom vinden wij dat het oude idee van registratie- en opvangcentra buiten het Europese grondgebied nieuw leven moet worden ingeblazen. Zoveel mogelijk mensen moeten weten wat hun vooruitzichten zijn voordat ze hun leven op het spel zetten.

Wij staan achter het fundamentele asielrecht, dat een bepalend principe is in onze relatie met de rest van de wereld. Wij zijn een continent van vrijheid en solidariteit. Tegelijkertijd is de omvang en complexiteit van migratie radicaal veranderd. Europa moet zich nog aanpassen aan deze nieuwe realiteit. Dat is wat er moet gebeuren tijdens de speciale top op 9 en 10 februari.