PAKT GRUPY EPLEPL NA RZECZ ZWALCZANIA TERRORYZMU

Zapobieganie radykalizacji postaw oraz intensyfikacja procesu deradykalizacji

Jednym z kluczowych elementów naszej strategii jest określenie sposobu deradykalizacji i integracji osób zniechęconych. Wzrasta świadomość potrzeby skoordynowanego monitorowania internetu, gdyż ekstremiści wykorzystują tę wolną przestrzeń do szerzenia swoich radykalnych poglądów. Grupa EPL wzywa państwa członkowskie i Komisję Europejską, do zacieśnienia współpracy z przedsiębiorstwami internetowymi i platformami społecznościowymi (Google, Twitter, Facebook, YouTube i in.) w celu ograniczenia dostępu do materiałów terrorystycznych online oraz zlikwidowania terrorystycznej propagandy w internecie, przy jednoczesnym poszanowaniu podstawowych praw, w szczególności prawa do prywatności i ochrony danych. Należy wzbudzić w przedsiębiorstwach internetowych poczucie odpowiedzialności za rozpowszechnianie treści promujących terroryzm. Państwa członkowskie powinny ustanowić ramy prawne na rzecz ścisłego i dokładnego monitorowania mowy nienawiści, głosicieli nienawiści szerzących radykalne poglądy (w tym na stronach dotyczących religii) i osób werbujących obywateli UE. Obejmuje to usprawnienie procesu zgłaszania przez obywateli treści ekstremistycznych online poprzez utworzenie punktów kontaktowych dla obywateli w formie stron internetowych lub infolinii, jak również finansowania przez UE pozytywnych kampanii uświadamiających przeciwko radykalizacji postaw online i offline, a także kampanii przeciwko nienawiści.

Grupa EPL wielokrotnie podkreślała również potrzebę zidentyfikowania i wprowadzenia wyraźnego rozróżnienia między ideologią ekstremizmu islamskiego a religią islamu. UE może odegrać rolę we wspieraniu projektów badawczych i informacyjnych dotyczących umiarkowanego islamu poprzez ożywienie dialogu ze wspólnotami muzułmańskimi w celu połączenia naszych działań na rzecz zwalczania propagandy w zakresie fundamentalizmu i terroryzmu. Grupa EPL wzmocni swoje istniejące innowacje polityczne i strukturalne w zakresie promowania dialogu międzywyznaniowego i międzykulturowego, w tym poprzez utworzenie specjalnych platform UE przeznaczonych do tego celu. UE musi również wspierać państwa członkowskie w opracowywaniu programów edukacyjnych obejmujących obywatelskie i historyczne aspekty religii. UE musi niezwłocznie zintensyfikować szczegółowe programy (projekty społeczne i projekty integracji) dotyczące terrorystów rodzimych i istniejących programów deradykalizacji. W tym celu Grupa EPL wzywa państwa członkowskie do walki z radykalizacją postaw w sposób całościowy i nawołuje do efektywniejszego wykorzystywania utworzonej przez Komisję sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw, w ramach której skupiają się wszystkie podmioty zaangażowane w tej dziedzinie. Aby wesprzeć działania państw członkowskich w tym zakresie, Komisja musi w pełni wykorzystać nowy Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego na lata 2014–2020.

Ponadto na skutek ataków w Paryżu kwestia opracowania planu działania UE w zakresie radykalizacji postaw w więzieniach stała się jeszcze pilniejsza. Grupa EPL wzywa państwa członkowskie do rozważenia podjęcia prac zmierzających do ogólnej izolacji radykalnych islamistów w więzieniach oraz do poprawy jakości szkoleń personelu w administracjach więziennych, aby ułatwić wykrywanie więźniów zaangażowanych w działalność związaną z terroryzmem. Ograniczenie kontaktów między więźniami będącymi radykalnymi islamistami okazało się skutecznym narzędziem uniemożliwiającym im budowanie odpowiednich struktur i organizowanie ataków. W tym celu grupa EPL zachęca państwa członkowskie do utrzymywania odpowiedniego budżetu, w szczególności na szkolenie specjalistycznego personelu więziennego do pracy w tych odizolowanych miejscach. Ponadto grupa EPL podkreśla, że przedstawiciele różnych religii pozostający w bliskich stosunkach z zatrzymanymi także muszą przejść specjalistyczne szkolenie.

Grupa EPL wyraża również poważne obawy dotyczące szerzenia nienawiści oraz głoszenia nauk o charakterze ekstremistycznym w salach modlitewnych, które są nadużywane do celów radykalizacji postaw w różnych państwach członkowskich, oraz wskazuje na dramatyczne skutki takich działań w postaci rosnącego fundamentalizmu w naszych społeczeństwach. Państwa członkowskie muszą przyjąć odpowiednie środki, aby ściśle i dokładnie monitorować to zjawisko oraz rozwiązać problem werbowania i finansowania imamów z państw trzecich. Grupa EPL wyraża chęć wsparcia państw członkowskich pod względem politycznym i instytucjonalnym w zakresie każdego stosownego środka prawnego, jaki mogą przyjąć na rzecz walki z zewnętrznym wpływem finansowym i ideologicznym na wspólnoty religijne w tych państwach. Głęboko wierzymy, że UE musi stosować solidną politykę w zakresie zawracania i wydalania radykałów pochodzących z państw trzecich.

W szerszym kontekście Grupa EPL w ostatnich latach wskazywała na ogromną potrzebę udoskonalenia strategii integracyjnych państw członkowskich, nie tylko w odniesieniu do migrantów z państw trzecich, ale w szczególności w odniesieniu do drugiego i trzeciego pokolenia młodych imigrantów będących rodowitymi Europejczykami.

Ponadto kompleksowa unijna strategia zapobiegania musi również w pełni wykorzystywać swoje strategie w zakresie polityki zagranicznej i rozwoju w celu zwalczania ubóstwa, dyskryminacji i marginalizacji, walki z korupcją, propagowania dobrych rządów oraz zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, ponieważ wszystkie te zjawiska przyczyniają się do marginalizacji niektórych grup i sektorów społeczeństwa, a tym samym czynią je bardziej podatnymi na propagandę grup ekstremistycznych. Grupa EPL uważa zatem, że część środków  UE na rzecz współpracy i rozwoju powinno się przeznaczać na walkę z terroryzmem. Niemniej jednak odrzucamy teorie, które przedstawiają  radykalny islam jako efekt utrzymujących się nierówności społecznych i gospodarczych oraz podkreślają , że jest on sprzeczny z europejskim sposobem życia i europejskimi wartościami.

Koordynacja natychmiastowej reakcji na rosnące zagrożenie związane z „zagranicznymi bojownikami”

Aby skutecznie uporać się z tym rosnącym zagrożeniem, państwa członkowskie muszą zharmonizować działania podejmowane w ramach natychmiastowej reakcji oraz swoje podejście do zagranicznych bojowników. Grupa EPL analizuje wszystkie możliwości, bez tematów tabu, w tym:

• zatrzymywanie paszportów UE w przypadkach podwójnego obywatelstwa, bez uszczerbku dla krajowych przepisów konstytucyjnych;
• konfiskowanie paszportów na czas określony;
• rejestrowanie dokumentów tożsamości  zwolenników dżihadu, zakaz wjazdu i wyjazdu;
• rejestrowanie skradzionych lub zgubionych paszportów obywateli UE;
• wyraźne wezwanie Komisji Europejskiej do wprowadzenia zharmonizowanej unijnej definicji „zagranicznych bojowników”, w tym sankcji i kwalifikacji karnych, na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2178 z dnia 24 września 2014 r.;
• zwiększenie skuteczności postępowań sądowych (dotyczących nawracania organizacji terrorystycznych oraz szkolenia w obozach dla terrorystów);
• zwiększenie nadzoru w zakresie telekomunikacji, w tym zaszyfrowanych rozmów i przekazywanych przez zwolenników dżihadu wiadomości;
• stworzenie czarnej listy europejskich zwolenników dżihadu oraz osób podejrzanych o działalność terrorystyczną będących zwolennikami dżihadu;
• ponowne wprowadzenie zezwoleń na podróż dla małoletnich dzieci.

Grupa EPL jest najbardziej zagorzałym zwolennikiem ochrony i wsparcia ofiar terroryzmu w Europie i na całym świecie

Grupa EPL nieprzerwanie walczy o zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby ofiar terroryzmu, aby ochronić ich godność i zapewnić im bezpieczeństwo oraz wesprzeć delegitymizację terroryzmu i uczynić go mniej atrakcyjnym. Struktury i organizacje na rzecz ochrony i wsparcia tych ofiar muszą być dostępne we wszystkich 28 państwach członkowskich. Powinny one blisko ze sobą współpracować w celu skuteczniejszego wsparcia ofiar i ich rodzin w przezwyciężeniu bólu, ich ochrony przed wtórną wiktymizacją, odwetem i zastraszeniem, przywrócenia im godności, zachowania prawdy i pamięci o nich, oraz w celu zagwarantowania ofiarom sprawiedliwości. Każde wsparcie musi być dostosowane do potrzeb danej ofiary. W tym kontekście grupa EPL wzywa państwa członkowskie do zapewnienia pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie praw ofiar, tak aby ofiary otrzymywały wsparcie finansowe, a także pomoc psychologiczną i pomoc prawną w trakcie procedur prawnych. Wzywamy Komisję do dalszego rozważenia nowej dyrektywy ustanawiającej skuteczniejszy i bardziej zharmonizowany system sądownictwa gwarantujący wsparcie praw i ochronę w szczególności ofiar terroryzmu. Grupa EPL podkreśla również, że UE ponosi szczególną odpowiedzialność za ochronę ofiar na obszarach dotkniętych kryzysem na Bliskim Wschodzie, gdzie zwolennicy dżihadu prześladują szczególnie wrażliwe miejscowe społeczności, np. chrześcijan.

Grupa EPL wspiera zidentyfikowane już środki i narzędzia UE na rzecz zwalczania terroryzmu

Grupa EPL zawsze była zwolennikiem unijnego systemu PNR (systemu danych dotyczących przelotu pasażera), jako cennego narzędzia, które można wykorzystać w walce z zagrożeniem terrorystycznym, oprócz kompleksowego zestawu innych środków.  Liczba zradykalizowanych obywateli UE powracających do Europy po walkach ramię w ramię z Państwem Islamskim, Al-Kaidą lub inną organizacją terrorystyczną wyraźnie uwidoczniła konieczność ponownego przemyślenia przekazywania na szczeblu europejskim danych pasażerów odbywających podróże lotnicze służbom bezpieczeństwa i organom ścigania, w tym odbywających loty wewnątrz UE, przy jednoczesnej ochronie prywatności obywateli. Grupa EPL ponawia w związku z tym swój apel o wznowienie prac nad unijną dyrektywą w sprawie PNR, która pozostaje zablokowana przez socjalistów i liberałów w Parlamencie Europejskim.

Ponowne wprowadzenie dyrektywy UE w sprawie zatrzymywania danych: Unia Europejska nie może utrzymywać, że przygotowuje skuteczną odpowiedź na zagrożenie terrorystyczne bez zapewnienia swoim organom ścigania odpowiednich narzędzi. W tym względzie grupa EPL podkreśla konieczność oparcia się przez Komisję Europejską naciskom ze strony lewego skrzydła politycznego spektrum i apeluje o niezwłoczne wprowadzenie nowej dyrektywy UE w sprawie zatrzymywania danych, z należytym uwzględnieniem ostatnio wydanego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wymaga ono by przy określaniu ram prawnych dla zgodnego z prawem dostępu organów ścigania do danych zachować zgodność z zasadami proporcjonalności, konieczności i legalności.

Przegląd decyzji ramowej UE w sprawie zwalczania terroryzmu z 2005 r. Od tego czasu pojawiły się nowe tendencje i nowe zagrożenia dla bezpieczeństwa UE. UE nie może pozwolić sobie na pozostanie w tyle. Musimy ponownie przemyśleć naszą strategię, opierając dalsze unijne wytyczne i zasady walki z terroryzmem na postanowieniach rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2178 z dnia 24 września 2014 r. Grupa EPL nalega również na przyjęcie w nadchodzących tygodniach ambitnej, odnowionej strategii bezpieczeństwa UE na rzecz walki z terroryzmem. Powinna ona zawierać propozycje konkretnych działań, odpowiedniego finansowania oraz ścisłego monitorowania, takie jak znaczące inwestycje w dziedzinie kryptografii, bezpieczeństwa cybernetycznego i bezpieczeństwa danych. Ich celem powinno być wychowanie na szczeblu europejskim, pokolenia ekspertów zdolnych do obrony UE przed zagrożeniami atakiem cyberterrorystów.

Kluczowe znaczenie ma śledzenie i zakłócanie mechanizmów finansowania terroryzmu. Grupa EPL z powodzeniem walczyła o utworzenie europejsko amerykańskiego programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów. Teraz UE musi przyjąć własną odpowiedzialność i poważnie zastanowić się nad utworzeniem unijnego systemu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów. W tym kontekście grupa EPL z zadowoleniem przyjmuje ostatnio osiągnięte porozumienie w sprawie pakietu na rzecz przeciwdziałania praniu pieniędzy. Mamy nadzieję, że przyjęcie tego pakietu zacieśni współpracę między jednostkami analityki finansowej w państwach członkowskich oraz ułatwi śledzenie przepływu środków.

Podobnie UE powinna ocenić obowiązujące przepisy dotyczące przemieszczania nielegalnej broni palnej oraz handlu bronią związanego z przestępczością zorganizowaną. UE musi zacieśnić współpracę i wymianę informacji w szczególności z krajami Bałkanów Zachodnich.

Lepsza koordynacja między państwami członkowskimi, EUROJUST-em i EUROPOL-em: należy zwrócić szczególną uwagę na aspekty operacyjne, mianowicie na odpowiedzialność państw członkowskich. Państwa członkowskie muszą lepiej wykorzystywać system informacyjny Schengen (SIS) i system Eurodac oraz w pełni wykorzystywać bazę danych Interpolu, a także powinny zwiększyć zdolności techniczne swoich organów ścigania (na przykład poprzez interoperacyjność norm technicznych). Państwa członkowskie powinny w dalszym ciągu zacieśniać współpracę i usprawniać wymianę informacji między swoimi służbami wywiadowczymi w celu skuteczniejszego gromadzenia i analizowania zebranych informacji. Powinny one również lepiej wykorzystywać punkt kontaktowy EUROPOL-u TRAVELLERS i dostarczać wymagane informacje. Ponadto zwracamy się o niezwłoczne rozpoczęcie wymiany danych i informacji między Frontexem a EUROPOL-em oraz o natychmiastowe usunięcie wszelkich barier na drodze do zwiększonej współpracy między tymi agencjami. Należy również rozważyć stworzenie centrum antyterrorystycznego w ramach EUROPOL-u, ułatwiające współpracę między organami ścigania i służbami wywiadowczymi państw członkowskich. Grupa EPL rozważy przygotowanie studium wykonalności na ten temat. Zachęcamy państwa członkowskie do wykorzystania w pełni europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS) i ponadto zwracamy się do Komisji o zbadanie możliwości jego zmiany, ponieważ zakres podmiotowy i przedmiotowy tego systemu jest obecnie zbyt ograniczony.

Skuteczniejsze wykorzystanie programu badań nad bezpieczeństwem: Grupa EPL wzywa państwa członkowskie, aby w kontekście walki z terroryzmem, w pełni wykorzystały potencjał bieżącego programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”.  Program badań nad bezpieczeństwem „Bezpieczne społeczeństwa” ma szczególną misję: zwalczanie przestępczości i terroryzmu. Jego zakres tematyczny obejmuje wiele kwestii, począwszy od cyberterroryzmu, po zrozumienie idei i przekonań terrorystów oraz zmierzenie się z nimi; celem programu jest opracowanie nowych narzędzi i zdolności w zakresie kryminalistyki. Grupa EPL jest przekonana, że wyniki badań mogą przyczynić się do uniknięcia incydentów, zminimalizowania ewentualnych skutków oraz do właściwej analizy społecznych i psychologicznych wymiarów sieci terrorystycznych. Wzywamy, zatem państwa członkowskie do dalszego promowania i wspierania programu badań nad bezpieczeństwem.

Kontrole graniczne (wewnętrzne i zewnętrzne): zaostrzenie obowiązujących przepisów

Grupa EPL przypomina swoje zdecydowane przywiązanie do zasady swobodnego przepływu na terytorium UE i w związku z tym zasadniczo sprzeciwia się propozycjom zawieszenia systemu Schengen. W zamian zachęcamy państwa członkowskie do ściślejszego wdrażania już obowiązujących przepisów, które przewidują możliwość tymczasowego wprowadzenia kontroli dokumentów, do większego wykorzystywania dokumentów biometrycznych i systemów rozpoznawania twarzy oraz do pełnego wykorzystywania nowego mechanizmu oceny Schengen. Jednocześnie w odniesieniu do zewnętrznych granic UE wzywamy do zwiększenia bezpieczeństwa granic w oparciu o ukierunkowane kontrole.

Współpraca z państwami trzecimi, podmiotami na szczeblu regionalnym i światowym: nowa refleksja nt podejścia do zwalczania terroryzmu

Unia Europejska, Stany Zjednoczone i Kanada (oraz w mniejszym stopniu Australia i Nowa Zelandia) odnotowały niepokojącą tendencję do terroryzmu rodzimego i radykalizacji postaw prowadzącej do aktów przemocy; istotna jest zatem transatlantycka współpraca w tym obszarze. Grupa EPL podkreśla zalety stosowania wszystkich odpowiednich instrumentów dla lepszej wymiany informacji wywiadowczych i wzmocnienia współpracy między agencjami (w tym porozumienia w sprawie PNR oraz programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów). Dlatego z głębokim żalem przyjęła niedawne szkodliwe posunięcie ze strony socjalistów i liberałów, które spowodowało skierowanie porozumienia UE–Kanada w sprawie PNR do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ostatnie wydarzenia zmuszają nas do oceny najsłabszych punktów wcześniejszej współpracy w zakresie zwalczania terroryzmu z państwami takimi jak kraje Bałkanów Zachodnich, Turcja (państwo tranzytu do obszarów dotkniętych konfliktem), kraje Zatoki Perskiej i inne kraje arabskie. Musimy połączyć nasze działania na rzecz walki z radykalizacją postaw, śledzenia finansowania terroryzmu oraz opracowania nowej narracji w zakresie walki z islamskimi fundamentalistami. Współpraca w zakresie zwalczania terroryzmu i wymiana informacji powinny stanowić kluczowy element stosunków UE z tymi krajami. Ważne jest również zacieśnienie tego rodzaju współpracy z organizacjami na szczeblu regionalnym, takimi jak Liga Państw Arabskich, Unia Afrykańska i Rada Współpracy Państw Zatoki. Grupa EPL z zadowoleniem przyjmuje zatem podpisany niedawno z Ligą Państw Arabskich protokół ustaleń dotyczący współpracy w zakresie zwalczania terroryzmu. UE musi również dążyć do współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych, mianowicie z Komitetem Antyterrorystycznym ONZ, i zacieśniać tę współpracę.