Terrorismebestrijdingspact van de EVP-Fractie

Voorkomen van radicalisering en versterken van het de-radicaliseringsproces

In onze strategie leggen we onder andere de nadruk op de de-radicalisering en de reïntegratie van geradicaliseerde personen. Steeds meer dringt het besef door dat we het internet op gecoördineerde wijze moeten monitoren, aangezien extremisten deze vrije ruimte gebruiken om hun radicale boodschap uit te dragen. De EVP-Fractie dringt er bij de lidstaten en de Commissie op aan de samenwerking met internetbedrijven en platforms van sociale netwerken (Google, Twitter, Facebook, YouTube, enz.) te versterken, de toegang tot terroristisch materiaal online te beperken, en terroristische propaganda van het net te verwijderen, met opvolging van de mensenrechten en - in het bijzonder - het recht op privacy en de regels inzake gegevensbescherming.   Internetbedrijven moeten bewust worden gemaakt van hun verantwoordelijkheid bij het verspreiden van inhoud die terrorisme verheerlijkt. De lidstaten moeten een wettelijk kader creëren dat het mogelijk maakt haatzaaiende uitingen, haatprekers die radicale propaganda verspreiden (onder meer op religieuze sites) en ronselaars in de EU te volgen en in kaart te brengen. Hiertoe behoort ook het verbeteren van de mogelijkheden om extremistische inhoud online te melden (zoals speciale websites of contactpunten voor burgers), en EU-financiering voor bewustmakingscampagnes ten aanzien van radicalisering online en offline, alsook voor 'no hate'-campagnes.

De EVP-Fractie heeft ook al meermaals gewezen op de noodzaak om de ideologie van islamitisch extremisme duidelijk te onderscheiden van de Islam als godsdienst. De EU heeft een rol bij het ondersteunen van het onderzoek naar en voorlichtingsprojecten over de gematigde Islam, door de dialoog met moslimgemeenschappen te intensiveren om bij onze inspanningen, gericht op het bestrijden van fundamentalisme en terroristische propaganda, de handen ineen te slaan. De EVP-Fractie wil de dialoog tussen godsdiensten en culturen hervormen, bijvoorbeeld door middel van het oprichten van speciale EU-platforms. De EU moet daarnaast de lidstaten helpen bij het ontwikkelen van onderwijsprogramma's met betrekking tot de maatschappelijke en historische aspecten van religie. De EU moet voorrang geven aan het verder uitbouwen van de specifieke, op terroristen van eigen bodem gerichte programma's (sociale en integratieprojecten) en de bestaande de-radicaliseringsprogramma's. In dit verband roept de EVP-Fractie de lidstaten op tot een holistische benadering bij het bestrijden van radicalisering, én is van oordeel dat nog beter gebruik moet worden gemaakt van het Netwerk voor Voorlichting over Radicalisering (RAN) van de Commissie, waarin alle betrokken partijen zijn vertegenwoordigd. Om de lidstaten hierbij te ondersteunen, moet de Commissie ten volle gebruik maken van het nieuwe Fonds voor Interne Veiligheid 2014-2020.

Wat de aanslagen in Parijs ook duidelijk hebben gemaakt, is dat zo snel mogelijk een EU-actieplan tegen radicalisering in gevangenissen moet worden ontwikkeld. De EVP-Fractie roept de lidstaten op na te denken over manieren waarop radicale moslims in gevangenissen geïsoleerd kunnen worden en de opleiding van gevangenispersoneel te verbeteren, zodat het personeel sneller gevangenen kan herkennen die zich met aan terrorisme gerelateerde activiteiten bezighouden. Verhinderen dat radicale islamisten met elkaar communiceren, is een goede manier gebleken om te voorkomen dat zij aanslagen organiseren en coördineren. De EVP-Fractie verzoekt de lidstaten voldoende financiële middelen ter beschikking te stellen voor het opleiden van gespecialiseerd gevangenispersoneel dat in de isolatie-afdelingen werkzaam is. De EVP-Fractie wil daarnaast ook specifieke training voor religieuze verantwoordelijken die in nauw contact staan met de gevangenen.

Wij maken ons ook ernstige zorgen over de toename van de haatpreken en de extremistische geluiden in gebedsruimten die in meerdere lidstaten voor radicaliseringsdoeleinden worden gebruikt, en over het feit dat dit in belangrijke mate bijdraagt aan de opkomst van het fundamentalisme in onze samenlevingen. De lidstaten moeten gepaste maatregelen nemen om dit verschijnsel nauw en vastberaden op te volgen, en om de kwestie van de aanwerving en financiering van imams uit derde landen aan te pakken. De EVP-Fractie is bereid de lidstaten politiek en institutioneel te ondersteunen bij elke relevante juridische maatregel die zij overwegen om iets te doen aan de financiële en ideologische invloed uit het buitenland op hun religieuze gemeenschappen. Wij vinden dat in de EU een stevig terugkeer- en uitwijzingsbeleid ten aanzien van onderdanen van derde landen moet worden gevoerd.

De EVP-Fractie heeft de afgelopen jaren gewezen op de enorme noodzaak van het verbeteren van het integratiebeleid van de lidstaten, niet alleen voor migranten die vanuit derde landen naar Europa komen, maar ook voor immigrantenjongeren van de tweede en derde generatie, die hier geboren zijn.

Tot slot vindt de EVP-Fractie dat een alomvattende EU-strategie voor terrorismepreventie ook volledig gebruik moet maken van het buitenlands- en het ontwikkelingsbeleid van de EU om armoede, discriminatie en marginalisering tegen te gaan, corruptie te bestrijden, goed bestuur te bevorderen en conflicten te voorkomen en op te lossen, aangezien al deze factoren bijdragen tot de marginalisering van bepaalde groepen en sectoren uit de samenleving, en deze dus vatbaarder maken voor de propaganda van extremistische groepen. De EVP-Fractie vindt daarom dat een deel van onze ontwikkelingshulp moet worden gebruikt voor terreurbestrijding. Overigens verwerpen wij de theorieën die stellen dat de radicale Islam het gevolg is van voortdurende sociale en economische ongelijkheden, en herhalen we dat de radicale Islam haaks staat op de Europese levenswijze en op de Europese waarden.

Coördinatie van snelle reacties op de groeiende dreiging door buitenlandse strijders

Om iets aan de groeiende dreiging te doen, moeten lidstaten hun reacties op en benadering van buitenlandse strijders coördineren. De EVP-Fractie kent op dit vlak geen taboes en onderzoekt alle opties, waaronder:

• het intrekken van EU-paspoorten in geval van dubbele nationaliteit, met respect voor grondwetten;
• het tijdelijk inbeslagnemen van paspoorten;
• gegevens van identiteitskaarten van jihadisten invoeren in alert-systemen voor grensbewaking, het opleggen van inreis- en uitreisverboden;
• gestolen of verloren paspoorten van EU-onderdanen invoeren in alert-systemen voor grensbewaking;
• de Europese Commissie oproepen tot een geharmoniseerde EU-definitie van 'buitenlandse strijders', inclusief sancties en strafrechtelijke kwalificaties, op basis van resolutie 2178 van de VN-Veiligheidsraad van 24 september 2014;
• meer vervolgingen instellen (voor het ronselen voor terreurorganisaties en voor training in terroristenkampen);
• verscherpte monitoring van telecommunicatie, inclusief gecodeerde chats en jihadistische communicatie;
• het opstellen van een zwarte lijst van Europese jihadisten en personen verdacht van jihadisme;
• het herinvoeren van de toestemming voor minderjarigen om te reizen.

De EVP-Fractie is de krachtigste pleitbezorger voor bescherming en steun van slachtoffers van terrorisme in Europa en de wereld

De EVP-Fractie heeft altijd gepleit voor specifieke aandacht voor de behoeften van de slachtoffers van terrorisme, alsook voor het garanderen van hun waardigheid en veiligheid, en om terrorisme minder legitiem en glamourachtig te helpen maken. In alle 28 lidstaten van de EU moeten er structuren en organisaties bestaan voor het beschermen en voor het ondersteunen van die slachtoffers. Zij moeten nauw met elkaar samenwerken, om slachtoffers en hun families te helpen bij het verwerken van het leed, ze te beschermen tegen revictimisatie, vergelding en intimidatie, hun waardigheid te herstellen, de waarheid en de herinnering te handhaven door middel van passende herdenking, en rechtvaardigheid voor de slachtoffers te waarborgen. De ondersteuning moet toegespitst zijn op de behoeften van de slachtoffers. In dit verband verzoekt de EVP-Fractie de lidstaten met klem de richtlijn inzake de rechten van slachtoffers volledig ten uitvoer te leggen, zodat de slachtoffers financieel worden gesteund, alsook psychologische hulp en bijstand krijgen tijdens juridische procedures. Wij vragen de Commissie ook na te denken over een nieuwe richtlijn voor een doeltreffender en beter geharmoniseerd gerechtelijk systeem dat specifiek inzet op de rechten en op de bescherming van de slachtoffers van terrorisme. De EVP-Fractie onderstreept daarnaast dat de EU een bijzondere verantwoordelijkheid draagt voor het beschermen van slachtoffers in crisisgebieden in het Midden-Oosten, waar kwetsbare inheemse gemeenschappen, zoals de Christenen, door jihadisten worden vervolgd.

De EVP-Fractie steunt de huidige EU-terreurbestrijdingsmaatregelen en -instrumenten

De EVP-Fractie heeft altijd gepleit voor een EU-PNR-systeem (PNR = Passenger Name Record) als een nuttig instrument, naast een pakket andere maatregelen, voor het bestrijden van terroristische dreigingen van de binnenlandse veiligheid. De aantallen geradicaliseerde EU-burgers die naar Europa terugkeren na gevochten te hebben namens Islamitische Staat, Al Qaeda of andere terreurorganisaties, dwingen ons nog eens na te denken over de Europese benadering van het uitwisselen van de gegevens van vliegtuigpassagiers met de veiligheidsdiensten en wetshandhavingsautoriteiten, met inbegrip van passagiers op vluchten binnen de EU, met respect voor de privacy. De EVP-Fractie hamert voortdurend op de noodzaak van het versterken van de EU-PNR-richtlijn, die in het Europees Parlement door de socialisten en de liberalen wordt geblokkeerd.

Herinvoeren van een EU-richtlijn over het bewaren van gegevens: de EU kan niet beweren een doeltreffend antwoord te geven op de terroristische dreiging zonder de wetshandhavers passende instrumenten te geven. In dit verband herhaalt de EVP-Fractie haar opvatting dat de Commissie de politieke druk van linkse politieke partijen moet weerstaan en snel een voorstel moet indienen voor een nieuwe EU-richtlijn inzake het bewaren van gegevens, rekening houdend met het recente arrest van het Europees Hof van Justitie over de principes van evenredigheid, noodzaak en wettelijkheid. Dit geeft wetshandhavende autoriteiten een wettelijk kader voor rechtmatige toegang tot gegevens.

Herziening van het EU-kaderbesluit inzake de bestrijding van terrorisme, dat dateert van 2005. Sindsdien hebben zich nieuwe tendensen en bedreigingen voor de veiligheid in de EU voorgedaan. De EU kan het zich niet veroorloven achter te lopen. We moeten onze strategie tegen het licht houden en in dat kader aanvullende EU-richtsnoeren en -beginselen voor het bestrijden van terrorisme vaststellen op basis van resolutie 2178 van de VN-Veiligheidsraad van 24 september 2014. De EVP-Fractie wil overeenstemming over een vernieuwde, ambitieuze EU-veiligheidsstrategie voor terreurbestrijding. Deze strategie zou voorstellen moeten bevatten voor concrete maatregelen, geëigende financiering en gedetailleerde monitoring, zoals aanzienlijke investeringen in versleuteling, cyberveiligheid en beveiliging van gegevens, met als doel te komen tot een generatie van EU-deskundigen die in staat is weerwoord te bieden aan cyberterroristische dreigingen voor de EU.

Het opsporen en dwarsbomen van de financiering van terrorisme is cruciaal. De EVP-Fractie heeft zich succesvol hardgemaakt voor een Europees-Amerikaans programma om terrorismefinanciering te traceren (TFTP). De EU moet nu haar verantwoordelijkheid opnemen en serieus werk maken van het opzetten van een EU-systeem voor het traceren van geldstromen naar terrorisme. In dit verband verwelkomt de EVP-Fractie het recente akkoord over het pakket maatregelen over anti-witwaspraktijken en hoopt dat de goedkeuring ervan leidt tot een betere samenwerking tussen de Financiële Informatie- en Opsporingsdiensten in de lidstaten en de financiering helpt traceren.

Op dezelfde manier moet de EU ook de bestaande regels over illegale vuurwapenhandel en de aan de georganiseerde misdaad gekoppelde wapenhandel tegen het licht houden. De EU dient in het bijzonder de samenwerking en de uitwisseling van informatie te verbeteren met de landen van de westelijke Balkan.

Betere coördinatie tussen de lidstaten, Eurojust en Europol: speciale aandacht moet worden gegeven aan operationele aspecten, die voornamelijk een bevoegdheid van de lidstaten zijn. De lidstaten moeten het Schengen Informatiesysteem (SIS) en Eurodac beter gebruiken, de gegevensbank van Interpol ten volle benutten en de technische capaciteiten van hun wetshandhavingsentiteiten vergroten (bijvoorbeeld door hun technische standaarden interoperabel te maken). Ze moeten doorgaan met het naar een hoger niveau brengen van de samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen hun inlichtingendiensten, met als doel te komen tot een betere aggregatie en analyse van de verzamelde inlichtingen. De lidstaten moeten ook beter gebruik maken van de Focal Point TRAVELLERS van Europol en over de brug komen met de gevraagde informatie. De EVP-Fractie ziet ook graag snel een goede gegevens- en informatie-uitwisseling tussen Frontex en Europol, en dat alle belemmeringen voor meer onderlinge samenwerking snel verdwijnen. Er moet verder nagedacht worden over de oprichting van een centrum voor terrorismebestrijding binnen Europol, dat de samenwerking tussen de wetshandhavingsautoriteiten en de inlichtingendiensten van de lidstaten gemakkelijker maakt. De EVP-Fractie gaat nadenken over zo’n haalbaarheidsstudie. Wij verzoeken de lidstaten volledig gebruik te maken van het Europees Strafregisterinformatiesysteem (ECRIS), en vragen de Commissie tegelijkertijd te bekijken of het mogelijk is het ECRIS meer personele en financiële middelen ter beschikking te stellen, omdat de situatie op dat vlak momenteel nog niet ideaal is.

Beter gebruik van het programma voor veiligheidsonderzoek: de EVP-Fractie spoort de lidstaten aan ten volle gebruik te maken van het potentieel van dit onderzoekprogramma van Horizon 2020 voor het bestrijden van terrorisme.  Het onderzoeksprogramma inzake veiligheid 'Secure Societies' heeft een specifieke taak: het bestrijden van misdaad en terrorisme. De behandelde onderwerpen lopen uiteen van cyberterrorisme tot het doorgronden en bestrijden van terroristische ideeën en overtuigingen, en het oogmerk van het programma is het ontwikkelen van nieuwe forensische instrumenten en capaciteiten. Als EVP-Fractie zijn wij ervan overtuigd dat de onderzoeksresultaten behulpzaam kunnen zijn bij het voorkomen van incidenten, het beperken van mogelijke gevolgen ervan, en het analyseren van de sociale en psychologische dimensies van terroristische netwerken. We verzoeken de lidstaten dan ook dit onderzoeksprogramma inzake veiligheid verder te bevorderen en te ondersteunen.

Controles aan de (binnen- en buiten-)grenzen: het aanscherpen van de bestaande regels

De EVP-Fractie herhaalt dat ze erg gehecht is aan het vrij verkeer binnen de EU en is gekant tegen voorstellen om het Schengen-systeem op te schorten. We moedigen lidstaten aan om juist beter gebruik te maken van de bestaande regels die al de mogelijkheid omvatten om tijdelijk opnieuw documentencontroles in te voeren. Dit moet een breder gebruik van biometrische documenten en documenten met gezichtherkenningssystemen en een volledig gebruik van het nieuwe Schengenevaluatiemechanisme mogelijk maken. Wat de buitengrenzen van de EU betreft, dringen wij aan op een steviger grensbeveiliging, met gerichte controles.

Samenwerking met derde landen, regionale en mondiale actoren: evaluatie van onze anti-terreuraanpak

Zowel de EU, VS als Canada (en in mindere mate Australië en Nieuw-Zeeland) zien de zorgwekkende ontwikkeling van terrorisme en gewelddadige radicalisering van eigen bodem. Transatlantische samenwerking met deze landen is daarom erg belangrijk. De EVP-Fractie onderstreept het belang van het inzetten van alle geëigende instrumenten voor het breder delen van inlichtingen en voor de samenwerking tussen diensten (zoals de PNR-overeenkomst en het TFTP), en betreurt ten zeerste dat socialisten en liberalen de PNR-overeenkomst tussen de EU en Canada onlangs aan het Europees Hof van Justitie hebben voorgelegd.

De recente gebeurtenissen dwingen ons de blik te richten op de onvolkomenheden bij de eerder in gang gezette samenwerking op terrorismebestrijdingsvlak met de landen van de westelijke Balkan, Turkije (een doorreisland op weg naar conflictgebieden), de Golfstaten en andere Arabische landen. We moeten samen optrekken in de strijd tegen radicalisering, bij het traceren van terrorismefinanciering en bij het ontwikkelen van een nieuwe aanpak van het islamitisch fundamentalisme. In de betrekkingen van de EU met de genoemde landen komen samenwerking bij het bestrijden van terrorisme en het uitwisselen van informatie een cruciale rol toe. Hetzelfde geldt voor de samenwerking met regionale organisaties als de Arabische Liga, de Afrikaanse Unie en de Raad voor Samenwerking van de Arabische Golfstaten. De EVP-Fractie is dan ook verheugd over het recente Memorandum of Understanding dat met de landen van de Arabische Liga gesloten is over samenwerking bij de bestrijding van terrorisme. De EU moet ook de samenwerking met de Verenigde Naties, en voornamelijk met diens Terrorismebestrijdingscommissie, voortzetten en versterken.