Stop onderzeese sabotage

In 15 maanden tijd hebben schepen die van of naar Rusland voeren bij vier verschillende gelegenheden aanzienlijke schade toegebracht aan verschillende onderzeese energie- en datakoppelingen in de Oostzee door hun zware ankers over de kabels en pijpleidingen te slepen.

Alleen de meest lichtgelovigen zouden dit slechts "ongelukken" kunnen noemen, ongeacht de beweringen. De ankers en kettingen van de schepen wegen meer dan tien ton en zinken niet zonder waarschuwing. De Chinese schepen New New Polar Bear, Yi Peng 3, Eagle S en Vezhen vertoonden allemaal verdachte bewegingen toen ze de gebieden rond de kabels bereikten.

De onderzeese kabelinfrastructuur in de Oostzee speelt een vitale rol in zowel energie- als datatransmissie, maar het is slechts één onderdeel van een uitgebreid netwerk. Dichte onderzeese energie- en telecommunicatienetwerken strekken zich ook uit over de Middellandse Zee, de Noordzee, de kusten van Spanje en Portugal, het Kanaal en de Canarische Eilanden.

De Finse autoriteiten hebben geen sluitend bewijs gevonden van opzettelijke sabotage, maar ze erkennen dat Russische betrokkenheid niet volledig kan worden uitgesloten. Of de schade opzettelijk was of niet is secundair - elke schade aan kritieke onderwaterinfrastructuur (CUI) moet worden behandeld als een serieuze aanval op onze collectieve veiligheid.

De Russische inlichtingendienst was voorzichtig om geen belastend bewijs achter te laten dat voor de rechtbank gebruikt zou kunnen worden. Het ontbreken van wettig bewijs betekent echter niet automatisch dat de schade per ongeluk was. Bij hybride operaties is ontkenning altijd een belangrijke strategie.

Het probleem beperkt zich niet tot de Oostzee; het is een wereldwijd probleem. Rusland - en mogelijk andere vijandige actoren - hebben wereldwijd kritieke infrastructuur in kaart gebracht, met soortgelijke gebeurtenissen in het Kanaal, de Atlantische Oceaan langs trans-Atlantische communicatiekabels en vele andere gebieden.

De onderzeese kabelinfrastructuur in de Oostzee speelt een vitale rol in zowel energie- als datatransmissie, maar het is slechts één onderdeel van een enorm netwerk. Dichte onderzeese energie- en telecommunicatienetwerken overspannen ook de Middellandse Zee, de Noordzee, de kusten van Spanje en Portugal, het Kanaal en de Canarische Eilanden. Deze verbindingen zijn essentieel voor energiezekerheid en wereldwijde telecommunicatie.

Het grootste deel van het internationale dataverkeer, ter waarde van triljoenen euro's, wordt via onderzeese kabels getransporteerd. Door toenemende geopolitieke spanningen en de opkomst van cyberdreigingen is er echter bezorgdheid ontstaan over de veiligheid van deze vitale infrastructuur. Om sabotage van onderzeese kabels in de Oostzee te voorkomen, is een veelzijdige aanpak nodig die technologische, strategische en coöperatieve maatregelen combineert.

Naast de lopende bewakingsoperaties van de NAVO moet de EU doortastend optreden. De eerste prioriteit is het aanpakken van een van de hoofdoorzaken: de vloot die sancties ontduikt. Ongeacht de vlag die ze voeren, zijn deze schepen geen onafhankelijke exploitanten - het zijn Russische proxies.

De EU moet haar economische en diplomatieke macht gebruiken om te voorkomen dat deze de facto Russische vloot actief wordt en de sancties omzeilt. De eigenaars en exploitanten van deze schepen moeten worden gestraft. Bovendien moeten de gevolgen van het beschadigen van kritieke onderwaterinfrastructuur (CUI) aanzienlijk worden verhoogd om als effectief afschrikmiddel te dienen. Deze schepen moeten ook verantwoordelijk worden gehouden voor overtredingen op het gebied van maritieme veiligheid, aangezien hun slechte staat en verouderde uitrusting een ernstig milieurisico vormen.

Onderzeese kabels vervoeren het grootste deel van het internationale dataverkeer, met een waarde van triljoenen euro's. De toenemende geopolitieke spanningen en de opkomst van cyberdreigingen hebben echter geleid tot bezorgdheid over de veiligheid van deze vitale infrastructuur. Om sabotage van onderzeese kabels in de Oostzee te voorkomen, is een veelzijdige aanpak nodig die technologische, strategische en coöperatieve maatregelen combineert.

Ten tweede is toezicht op de schepen essentieel. Als we camera's aan boord (CCTV) verplicht kunnen stellen voor vissersschepen, dan zou dezelfde norm moeten gelden voor het kapiteinsdek van commerciële vrachtschepen. De Internationale Maritieme Organisatie (IMO) stelt automatische identificatiesystemen (AIS) al verplicht en zou nu CCTV verplicht moeten stellen voor schepen die in de buurt van kritieke infrastructuur varen. Daarnaast moet het uitschakelen van AIS - een steeds vaker voorkomende praktijk onder verdachte schepen - veel zwaarder worden bestraft.

Snel en doortastend optreden van de lidstaten, de NAVO en de EU is essentieel om verdere sabotage of deze zogenaamde "ongelukken" te voorkomen. De inbeslagname van de Eagle S door de Finse autoriteiten is een uitstekend voorbeeld dat navolging verdient. De drempel om in te grijpen om onze CUI te beschermen moet zo laag mogelijk zijn.

Tot slot speelt het publieke bewustzijn een cruciale rol. We moeten beseffen dat we het doelwit zijn van vijandige krachten en dat we door hen worden aangevallen. Rusland, zijn bondgenoten en zijn proxies moeten echte gevolgen onder ogen zien, niet alleen een veroordeling.