Standpuntnota van de EVP-Fractie over internationale handel

De EU speelt een voortrekkersrol op het gebied van vrije en eerlijke wereldhandel. Dat blijkt uit onze talrijke handelspartnerschappen wereldwijd en onze sterke betrokkenheid bij een in de Wereldhandelsorganisatie (WTO) tot uitdrukking gebracht multilateraal systeem. Gelet op de huidige uitdagingen moet de EU de gelegenheid aangrijpen om actief contact te zoeken met partners overal ter wereld om zo een ambitieuze handelsagenda in een mondiale context na te streven. Het handelsbeleid is een belangrijke pijler: het vormt een aanvulling op het buitenlands beleid en de interne en externe veiligheid, bevordert de mondiale ontwikkeling en het uitdragen van onze Europese waarden op het wereldtoneel, versterkt de strategische partnerschappen van de Unie en is bevorderlijk voor het vormen van nieuwe allianties.

Wij willen globalisering vormgeven en burgers bij de zaak betrekken

De globalisering en de openstelling van de markten hebben ertoe geleid dat de levensstandaard in de EU en wereldwijd aanzienlijk is verbeterd en de armoede aanzienlijk is teruggedrongen. We blijven ons voortdurend inzetten om het handelsbeleid van de EU vorm te geven met als doel de voordelen van de globalisering beter te delen. Europese bedrijven die binnen de huidige mondiale waardeketens importeren en exporteren, dragen bij aan concurrentievermogen, banen en groei, en meer keuze en lagere prijzen voor de consument, terwijl ze tegelijkertijd tegemoetkomen aan de behoeften van onze burgers. We hebben de vrije, op regels en waarden gebaseerde handel hoog in het vaandel. We willen dan ook een gelijk speelveld handhaven, onze strenge EU-normen als normbepaler bij het tot stand brengen van internationale handel beschermen en bevorderen, maar ook de fundamentele beginselen van democratie en mensenrechten stimuleren in een geest van wederkerigheid en wederzijds voordeel. Het is van cruciaal belang om ons concurrentievermogen en onze export wereldwijd te intensiveren om zo nieuwe banen veilig te stellen. In de EU-handelsovereenkomsten moeten doeltreffende bepalingen worden opgenomen voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's), die 30 % van de uitvoer van de Unie vertegenwoordigen en zo de motor vormen voor werkgelegenheid, groei en innovatie. Tegelijkertijd blijven we altijd zorgen voor de bescherming van onze bedrijven en diensten van openbaar nut, evenals voor de uitsluiting van audiovisuele diensten. We roepen alle belanghebbenden op om een betere communicatiestrategie te ontwikkelen over het handelsbeleid van de Unie, om zo de burger bij de zaak te betrekken. We willen transparantie en openheid gedurende alle onderhandelingsstadia. Het beginsel van vertrouwelijkheid moet echter worden toegepast om de beste onderhandelingsresultaten te bereiken.

Handelsbeleid is een belangrijke bevoegdheid van de Unie. In dit verband heeft het advies van het Europees Hof van Justitie over de vrijhandelsovereenkomst met Singapore de democratisch legitieme rol van het Europees Parlement versterkt en duidelijkheid verschaft over de bevoegdheden van de EU in het algemeen. Onze fractie is ingenomen met het voorstel van de Raad betreffende de toekomstige algemene opzet van handelsovereenkomsten. We doen een beroep op de Commissie om bij het voorleggen van de definitieve overeenkomsten ter ondertekening en sluiting, en op de Raad om bij het nemen van een beslissing over de ondertekening en sluiting van toekomstige overeenkomsten, ten volle rekening te houden met de bevoegdheidsverdeling tussen de EU en haar lidstaten.

Wij willen een op waarden gebaseerd handelsbeleid en de bevordering van duurzame ontwikkeling

We willen een verantwoord, op waarden en regels gebaseerd handelsbeleid. Het beleid moet echter niet worden overbelast met kwesties die niet direct verband houden met de internationale handel. Met onder meer de succesvolle herziening van de antifolteringsverordening van de EU, de nieuwe EU-verordening conflictmineralen en de nog aan de gang zijnde herschikking van de EU-verordening inzake controles op de uitvoer van producten voor tweeërlei gebruik, worden de mensenrechten versterkt en wordt het optreden in de praktijk verbeterd, terwijl administratieve rompslomp voor Europese ondernemingen wordt voorkomen.

We willen duurzame ontwikkeling stimuleren door te onderhandelen over economische partnerschapsovereenkomsten (EPO's) waarin zowel de Europese belangen als die van staten in Afrika, het Caribisch gebied en het gebied van de Stille Oceaan (ACS) worden behartigd. Ontwikkeling wordt ook gestimuleerd door regionale integratie te bevorderen, mogelijkheden voor handel en investeringen te scheppen, het economisch bestuur te verbeteren en de armoede te verminderen. We zijn ervan overtuigd dat de "alles behalve wapens"-regeling (Everything but Arms - EBA), het stelsel van algemene preferenties (SAP) en het SAP+ de juiste instrumenten zijn om ontwikkeling en economische groei te ondersteunen. De EVP-Fractie is verheugd over de voorstellen om het partnerschap van de EU met Afrika te versterken in het langetermijnperspectief van een alomvattende vrijhandelsovereenkomst tussen de continenten. We zijn voorstander van de plannen om de beschikbare middelen voor vergelijkbare projecten te verhogen in het volgende meerjarig financieel kader (MFK). Op die manier kan de handel met de EU worden uitgebreid en het volledige potentieel ervan worden benut, en kunnen publieke en private investeringen, banen en onderwijs worden gestimuleerd.

De hoofdstukken over handel en duurzame ontwikkeling (HDO) in de vrijhandelsovereenkomsten van de EU zijn passende en doeltreffende instrumenten voor de bevordering van relevante internationale normen op het gebied van arbeids- en milieubescherming, de algemene toepassing van mensenrechtenbeginselen en goed bestuur, doordat hierdoor de dialoog wordt aangegaan en wordt samengewerkt met het maatschappelijk middenveld. De bestaande HDO-bepalingen zijn bindend en breed van opzet. Ze versterken het multilaterale stelsel en zijn onderhevig aan een specifiek, wederzijds erkend mechanisme voor geschillenbeslechting. We zijn ingenomen met het non-paper van de Commissie om de tenuitvoerlegging en handhaving van de hoofdstukken over handel en duurzame ontwikkeling doeltreffender te maken.

Wij geven de voorkeur aan een multilaterale benadering, maar ondersteunen onderhandelingen voor vrijhandelsovereenkomsten

Wij zijn van mening dat het in de Wereldhandelsorganisatie (WTO) tot uitdrukking gebrachte multilaterale handelsstelsel nog steeds verreweg het doeltreffendste kader is om te komen tot open en eerlijke, op de rechtsstaat gebaseerde internationale handel. Vrijhandelsovereenkomsten zijn slechts de op één na beste, maar noodzakelijke optie. Wij verwachten dat de WTO-agenda volledig naar voren wordt gebracht, terwijl onze hoge Europese normen op alle gebieden gehandhaafd blijven. Er moet voldoende rekening worden gehouden met de belangen van producenten uit de EU, met inbegrip van producenten uit haar ultraperifere gebieden (UPG). Hetzelfde geldt voor de belangen van de landen en gebieden overzee (LGO) die met de EU zijn verbonden. Wij blijven ons sterk inzetten voor een bindend systeem voor geschillenbeslechting en een onafhankelijke beroepsinstantie, die essentieel zijn voor de goede werking van de WTO. Wij maken ons dan ook zorgen over de kwestie van de nog uitstaande benoemingen van de WTO-beroepsinstantie en roepen onze internationale partners op om de benoeming van nieuwe rechters in de beroepsinstantie niet langer te blokkeren. Tegelijkertijd blijven we bereid om mogelijke verbeteringen in de WTO met onze internationale partners te bespreken. Daarom beschouwen wij het recente politieke akkoord over de handelsbetrekkingen tussen de EU en de VS als een goede basis om nauw met gelijkgestemde partners samen te werken aan een hervorming van de WTO en het tegengaan van oneerlijke handelspraktijken. Wij steunen de Commissie in haar voorstel voor een alomvattende aanpak om het functioneren van de WTO op cruciale terreinen te moderniseren en te versterken, met inbegrip van nieuwe regels voor bestaande uitdagingen, zoals industriesubsidies, intellectuele eigendom en gedwongen technologieoverdrachten, evenals een nieuwe benadering van ontwikkeling.

Wij willen een nieuwe visie op onze sterke trans-Atlantische banden

De Verenigde Staten is de belangrijkste strategische partner van de EU. We delen dezelfde waarden en hebben de meest geïntegreerde economische betrekkingen ter wereld. De trans-Atlantische betrekkingen zijn van belang voor het waarborgen van vrede, veiligheid en stabiliteit. Dit wordt onderstreept door de transformatie die het internationale stelsel momenteel ondergaat, en door de uitdagingen waarmee we te kampen hebben. Na het stilleggen van de onderhandelingen over het trans-Atlantisch partnerschap voor handel en investeringen (TTIP) moeten we een nieuwe impuls geven aan ons partnerschap zodat we de 21e eeuw samen vorm kunnen geven en onderzoeken hoe we de handelsbesprekingen kunnen hervatten wanneer de omstandigheden het toelaten. Wij zijn daarom van mening dat het politieke akkoord van voorzitter Juncker en president Trump van 25 juli 2018, dat tot uiting kwam in een gezamenlijke verklaring en een vervolg moet krijgen in de context van de uitvoerende werkgroep, het begin kan zijn van een nieuw proces van samenwerking en onderhandelingen over nultarieven voor industriële goederen en conformiteitsbeoordelingen met duidelijke wederzijdse voordelen. We delen de zorgen over het capaciteitsoverschot in belangrijke sectoren wereldwijd gezien het belang van een goed werkend internationaal handelsstelsel, innovatie en duurzame groei. Het is daarom van cruciaal belang dat de EU en de VS elkaar blijven vinden en in verschillende fora, waaronder het Mondiaal Forum, intensiever samenwerken om een gemeenschappelijke basis te vinden voor handelskwesties van wederzijds belang en om negatieve gevolgen voor de trans-Atlantische betrekkingen in de toekomst te voorkomen. Wij zijn van mening dat het algemeen opleggen van invoertarieven op staal en aluminium door de huidige Amerikaanse regering een ongeschikte oplossing is voor capaciteitsoverschot. We geven alle steun aan de Commissie bij het zorgen voor volledige bescherming van EU-belangen, ook wat betreft alle andere acties van protectionistische aard, met inbegrip van de acties die vraagtekens zetten bij het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het lopende onderzoek naar mogelijke tarieven voor de automobielsector. Met het oog op een politiek akkoord dringen wij er bij beide partijen op aan om te werken aan een oplossing voor de tariefkwestie en geen nieuwe tarieven op te leggen.

Wij ondersteunen nauwere handelsbetrekkingen met onze partners van het Oostelijk Nabuurschap

We zijn ons bewust van het belang van een stabiel, democratisch en welvarend Oost-Europees nabuurschap en we steunen de diepe en brede vrijhandelsovereenkomsten (DCFTA's) die onze bereidwillige partners in het Oostelijk Partnerschap (EaP) een kader bieden om hun handelsbetrekkingen te moderniseren en economische ontwikkeling te realiseren. We zijn ingenomen met een aantrekkelijk "EaP+"-model op de langere termijn voor de geassocieerde landen die aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt bij de tenuitvoerlegging van de hervormingen in verband met de associatieovereenkomst en de DCFTA, als een essentieel instrument voor de ontwikkeling van handelsbetrekkingen met de EU. We roepen op tot een snelle en volledige tenuitvoerlegging van de associatieovereenkomsten met Georgië en Moldavië en tussen de EU en Oekraïne, in het bijzonder de handelspijlers. In dit verband zien wij uit naar een spoedige oplossing voor openstaande vraagstukken met betrekking tot het hoofdstuk over de DCFTA tussen de EU en Oekraïne en dringen wij aan op een snelle tenuitvoerlegging daarvan.

Wij willen intensievere handelsbesprekingen met de landen in het Middellandse Zeegebied

De handel tussen de Europese Unie en de landen in het Middellandse Zeegebied biedt goede vooruitzichten. We juichen het toe dat met verschillende landen in die regio over diepe en brede vrijhandelsovereenkomsten wordt onderhandeld en besprekingen worden gevoerd over het opheffen van non-tarifaire en technische belemmeringen, waarbij in het bijzonder rekening wordt gehouden met onze normen en gevoelige producten (zoals landbouwproducten).

Wij zijn verheugd over de ratificatie van de handelsovereenkomst tussen de EU en Canada (CETA)

Wij beschouwen de ratificatie van CETA en de voorlopige inwerkingtreding ervan als het meest recente voorbeeld van een handelsovereenkomst die voor beide partijen gunstig uitpakt en zien het als een blauwdruk voor toekomstige overeenkomsten. In tijden van toenemend protectionisme wordt met de ratificatie van CETA een duidelijk signaal afgegeven aan de wereld, namelijk dat we ons inzetten voor een op regels gebaseerde open handel en dat we de globalisering vormgeven door het vastleggen van regels en normen. De overeenkomst versterkt de trans-Atlantische banden van de EU met onze traditionele bondgenoot Canada.

Wij ondersteunen een actiever en geactualiseerd handelsbeleid met Zuid-Amerika en het Caribisch gebied

Na lange tijd zijn de handelsbetrekkingen met partners in Zuid-Amerika en het Caribisch gebied eindelijk een prioriteit geworden voor de EU. De regionale overeenkomsten zijn hiervan het bewijs. We zijn ingenomen met de inwerkingtreding van de handelspijler van de associatieovereenkomst met Midden-Amerika en de voorlopige toepassing van de handelsovereenkomst met Colombia en Peru, die sinds januari 2017 ook is uitgebreid met Ecuador als derde partner. We zien de inwerkingtreding van EPO's met veertien Caribische landen als een belangrijke stap op weg naar het behoud en de bevordering van regionale integratie. We roepen op tot een snelle afronding van de lopende onderhandelingen over de modernisering van de associatieovereenkomst met Chili en zijn ingenomen met de afronding van de onderhandelingen voor een alomvattende actualisering van de EU-overeenkomst met Mexico. We zijn van mening dat een brede en evenwichtige overeenkomst met de Mercosur-landen aan beide regio's een zeer belangrijke economische impuls kan geven, met bijzondere aandacht voor zowel de toepassing van tarieven en quota voor de meest gevoelige EU-producten (bv. sommige landbouwproducten), als een gelijk speelveld voor de betrokken sectoren. Met de succesvolle sluiting van een evenwichtige overeenkomst kunnen ook de buitensporige handelsbelemmeringen die nu bestaan, worden weggenomen, en dan in het bijzonder de hoge tarieven en complicerende regels ten aanzien van invoer, en regionale subsidies. We zijn ervan overtuigd dat er een heel scala aan mogelijkheden is om een brede Euro-Latijns-Amerikaanse interregionale partnerschapszone op te richten, op basis van een met de WTO verenigbaar model voor regionalisme, en in een geest van vertrouwen en wederzijdse voordelen.

Wij willen onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren met China

China is een van de grootste economieën ter wereld. De gigantische ontwikkeling die het land doormaakt, biedt mogelijkheden te over voor uitvoer en investeringen. De EU is de belangrijkste handelspartner van China, terwijl bij ons China, na de VS, op de tweede plaats komt. De afgelopen jaren is het goederenverkeer met China sterk toegenomen, met een snelle groei van de uitvoer uit de EU. Desondanks kampt de EU nog steeds met een aanzienlijk handelstekort. Dit komt deels door de aanhoudende, ongerechtvaardigde non-tarifaire maatregelen, technische belemmeringen en een gebrek aan wederkerigheid. Om te zorgen dat ons economisch partnerschap standhoudt, dienen deze belemmeringen geleidelijk te worden opgeheven. Zolang er sprake is van oneerlijke handelspraktijken, dringen wij aan op de voortzetting en strikte toepassing van de handelsbeschermingsinstrumenten van de EU en de nieuwe antidumpingmethode. Toch wil de EU onder eerlijke voorwaarden en met volledige inachtneming van de WTO-verplichtingen handelsbetrekkingen aangaan met China.

Tot die tijd worden de lopende onderhandelingen over een brede investeringsovereenkomst tussen de EU en China, waarvan het doel is om een betrouwbaarder rechtskader op te zetten voor markttoegang op de lange termijn, door ons gesteund en aandachtig gevolgd. In dit verband blijven onze prioriteiten het bevorderen van wederkerigheid, het creëren van een gelijk speelveld, het aanpakken van capaciteitsoverschot en een niet-discriminerende behandeling van bedrijven en investeerders. De voortgang van deze besprekingen en de geleidelijke afschaffing van de andere ongerechtvaardigde tarieven en niet-tarifaire belemmeringen, die niet met de WTO verenigbaar zijn, zullen een sterk signaal afgeven over de rol van China in de wereldeconomie. Wij dringen aan op meer transparantie en goed bestuur in het door China aangenomen "Belt and Road Initiative" (BRI) en zijn verheugd over de oprichting van het connectiviteitsplatform EU-China. De lidstaten moeten ervoor zorgen dat de EU met één stem spreekt in haar betrekkingen met China en dat mogelijke bilaterale projecten in overeenstemming zijn met een gemeenschappelijke Europese aanpak.

We zijn voor het starten van onderhandelingen over een bilaterale investeringsovereenkomst met Taiwan en roepen de Commissie op de voorbereidende werkzaamheden af te ronden, zodat de onderhandelingen zo spoedig mogelijk formeel van start kunnen gaan.

Wij zijn voor een nieuwe strategie voor Centraal-Azië

We zijn blij met de vooruitgang die de Centraal-Aziatische landen in het kader van de partnerschapsovereenkomsten met de EU hebben geboekt, aangezien zij belangrijke partners zijn geworden. We benadrukken het belang van een voorstel voor een nieuwe strategie dat in overeenstemming is met de integrale EU-strategie, voor eind 2019.

Wij zijn verheugd over de ratificatie van de EU-Japan EPO

De ratificatie van de economische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Japan is een belangrijke mijlpaal en is van grote geopolitieke waarde. Hiermee wordt namelijk de grootste door de EU bedongen bilaterale handelsovereenkomst tot stand gebracht. Er wordt een economische zone van 600 miljoen mensen mee geschapen, met een waarde van meer dan 30 procent van het mondiale bbp. De EPO opent voor beide partijen enorme marktkansen, versterkt de samenwerking op tal van gebieden, bevestigt hun gezamenlijke streven naar duurzame ontwikkeling en vermeldt voor het eerst een specifieke verbintenis ten aanzien van de klimaatovereenkomst van Parijs. Wij steunen de voortzetting van de onderhandelingen van de Commissie over normen voor investeringsbescherming en de beslechting van geschillen op dit gebied. De EVP-Fractie is van mening dat deze brede en ambitieuze EPO met Japan voor Europese bedrijven en burgers de beste kansen biedt om ten volle te profiteren van onze betrekkingen met Japan.

Wij willen een proactieve strategie voor de landen in de Stille Oceaan (de ASEAN-landen)

De EVP-Fractie steunt een proactieve strategie voor onderhandelingen over en volledige toepassing van bilaterale overeenkomsten met de ASEAN-landen en met Australië en Nieuw-Zeeland. Hiermee wordt een betere toegang voor Europese bedrijven bevorderd en niet-tarifaire belemmeringen weggenomen. De EVP-Fractie is van mening dat de vrijhandels- en investeringsovereenkomsten met Singapore en Vietnam het maximale potentieel hebben om onze handel met deze twee ASEAN-landen te stimuleren, hetgeen positieve gevolgen heeft voor de groei, de werkgelegenheid, en voor een veilig investeringsklimaat in beide landen. Wij zijn verheugd over de onderhandelingen met Australië en Nieuw-Zeeland die onlangs zijn begonnen met het oog op een alomvattende, evenwichtige handelsovereenkomst. Wij steunen de huidige onderhandelingen met Indonesië, Thailand, Maleisië en de Filippijnen en de totstandbrenging van een interregionale vrijhandelsovereenkomst in de komende vijf jaar.

Wij willen de toekomstige handelsbetrekkingen tussen de EU en het VK vormgeven

Het Verenigd Koninkrijk blijft een belangrijke partner voor de EU, gezien onze gemeenschappelijke waarden en geschiedenis, medebepaald door het ruim veertig jaren durende EU-lidmaatschap van het VK. Een alomvattend kader voor de toekomstige relatie is dan ook in het belang van alle partijen, zodat beide markten zo goed mogelijk geïntegreerd kunnen blijven. Wij zijn van mening dat het Britse lidmaatschap van de interne markt en de douane-unie voor zowel het Verenigd Koninkrijk als de resterende lidstaten van de EU de beste oplossing is en ook de enige waarmee vlotte wederzijdse handelsstromen kunnen worden veiliggesteld en de voordelen van onze economische betrekkingen volledig behouden blijven. De EU moet haar betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk blijven bevorderen en koesteren. Dit moet ervoor zorgen dat de wederzijdse handelsstromen in de toekomst zo min mogelijk worden verstoord. Het Europees Parlement dient volledig te worden betrokken bij het onderhandelingsproces over de toekomstige handelsbetrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Elke handelsovereenkomst is daarnaast onderworpen aan de definitieve instemming van het Parlement.

Wij willen dat investeerders goed worden beschermd

Wij zijn voorstander van de nieuwe benadering van de EU inzake investeringsbescherming, die een verbetering inhoudt ten opzichte van de afzonderlijke benaderingen van de EU-lidstaten in de meer dan 1 400 bestaande bilaterale investeringsovereenkomsten. Hoewel bij het Verdrag van Lissabon de bevoegdheid van de lidstaten naar de EU is verschoven, blijven deze bilaterale investeringsovereenkomsten een succesvol instrument om Europese investeerders en hun investeringen in het buitenland te beschermen tegen oneerlijke praktijken, totdat deze worden vervangen door overeenkomsten op EU-niveau. Het is van cruciaal belang dat in de EU-benadering een degelijke en doeltreffende bescherming van investeerders en hun investeringen gepaard gaat met het behoud van de nodige beleidsruimte op andere gebieden, bv. voor huidige en toekomstige wetgevingsnormen op het gebied van consumentenbescherming, milieu- en sociaal beleid en de uitoefening van de parlementaire bevoegdheden. Een doeltreffend investeringsbeschermingsinstrument, dat deel kan uitmaken van de EU-vrijhandelsovereenkomsten of van afzonderlijke investeringsovereenkomsten, moet in overeenstemming zijn met het recht van de staten om regels vast te stellen en moet dit waarborgen; "forum-shopping" moet niet mogelijk zijn. Onze langetermijndoelstelling is een onafhankelijke internationale rechtbank. We zijn dan ook ingenomen met het mandaat van de Raad voor de oprichting van een multilaterale rechtbank voor de beslechting van investeringsgeschillen en moedigen de Commissie aan met derde landen contacten te blijven onderhouden om zo snel mogelijk een dergelijke rechtbank in te stellen.

Wij zijn een groot voorstander van de vaststelling van een kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de Europese Unie. De G7-landen en de meeste EU-partnerlanden maken al gebruik van een screeningsmechanisme voor buitenlandse strategische investeringen op het gebied van veiligheid en openbare orde. We ondersteunen dan ook de invoering van een soortgelijk instrument op EU-niveau om samen te werken en buitenlandse investeringen in de genoemde strategische sectoren te screenen en eventueel aan banden te leggen.

Wij willen effectieve handelsbeschermingsinstrumenten en open markten

Voor verdere liberalisering van de handel is nog steeds het vermogen nodig om oneerlijke handelspraktijken op onze markten te voorkomen en er snel tegen op te treden, in het belang van Europese bedrijven en burgers. We zijn dus voorstander van het gebruik van de verschillende mechanismen, zoals antidumping-, antisubsidie- en vrijwaringsclausules, wanneer aan de relevante wettelijke vereisten wordt voldaan. De recente versterking van handelsbeschermingsinstrumenten, die voor kmo's sneller en toegankelijker zijn gemaakt, beschouwen wij dan ook als een essentieel onderdeel van de handelsstrategie van de EU. Bovendien is een transparantere, niet-discriminerende en positieve wederzijdse toegang tot buitenlandse aanbestedingsmarkten, met name voor kmo's, een essentieel onderdeel van het handelsbeleid van de EU.