De wet van Daphne wordt werkelijkheid

Vanochtend vroeg zijn onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten het in trialoogonderhandelingen eens geworden over maatregelen om journalisten en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties beter te beschermen tegen ongegronde claims of onrechtmatige rechtszaken. "Het akkoord van vandaag is een mijlpaal in de bescherming van en hulp aan slachtoffers van strategische rechtszaken. Ons standpunt is vanaf het begin duidelijk geweest. Er zou een nultolerantie moeten zijn voor het monddood maken van mensen die zich uitspreken over zaken van publiek belang," zei Magdalena Adamowicz, Europarlementariër voor de EVP-fractie over de wet die moet voorkomen dat rechtssystemen worden misbruikt door mensen die strategische rechtszaken aanspannen tegen publieke participatie (zogenaamde SLAPP's).

Voor de EPP-Fractie is deze wet altijd 'Daphne's wet' geweest, ter nagedachtenis aan de moedige Maltese journaliste die werd vermoord vanwege haar onderzoek.

De overeenkomst stelt minimumnormen vast voor de bescherming van degenen die betrokken zijn bij publieke inspraak en biedt sterke garanties tegen duidelijk ongegronde en onrechtmatige juridische procedures met grensoverschrijdende gevolgen. De lidstaten kunnen sancties opleggen aan degenen die het rechtsstelsel in hun eigen voordeel misbruiken. Bovendien moet de eiser de hoge kosten van dergelijke procedures betalen, die vaak als wapen worden gebruikt om journalisten te intimideren. De nieuwe wet voorziet ook in een versnelde behandeling van bepaalde SLAPP-zaken en de mogelijkheid tot vroegtijdige seponering, waardoor lange en dure juridische procedures korter worden en slachtoffers minder lijden.

"Autoritarisme kan gemakkelijk de plaats innemen van democratie wanneer we toestaan dat leugens de waarheid vervangen. Er is nergens in de EU plaats voor de wettelijke vervolging van mensen die feiten melden," verklaarde Adamowicz. "Dit is niet het einde van onze inspanningen, we zullen de uitvoering van de wet en de anti-SLAPP bepalingen in de lidstaten met onverminderde inzet blijven volgen," besloot ze.

De overeenkomst zal begin volgend jaar in de plenaire vergadering in stemming worden gebracht.