Transgraniczne spory prawne: czy wiesz, że masz prawo do bezpłatnej pomocy?

Prawie 10 lat minęło od wejścia w życie dyrektywy o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych w sporach transgranicznych. Ze sprawozdania przedstawionego w ubiegłym roku przez Komisję Europejską wynika, że samo wdrażanie do systemów krajowych założeń dyrektywy przebiegło pomyślnie, wciąż jednak zaledwie 12 proc mieszkańców UE  wie, że ma prawo do skorzystania z bezpłatnej pomocy prawnej w przypadku sporu prawnego  wytoczonego w innym państwie. Co gorsza prawnicy również nie mają wiedzy na temat tego typu pomocy – podkreśla Tadeusz Zwiefka, autor przyjętego dziś przez Parlament Europejski sprawozdania ws poprawy dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

- Jeśli obywatele, a co gorsza także praktycy, nie są świadomi, że można ubiegać się o pomoc prawną w krajach członkowskich innych niż kraj obywatelstwa, to mamy do czynienia z martwym prawem, prawem, które po prostu nie jest stosowane. Obywatele nie wiedząc o tym, że mogą otrzymać bezpłatną poradę przedprocesową i pomoc także w trakcie trwania procesu, rezygnują ze swoich roszczeń. Naturalnym stanem rzeczy jest, że wzrastająca mobilność i harmonizacja rynku europejskiego powinna także objawiać się wzrastającą liczbą spraw transgranicznych, jednak o pomoc na podstawie zapisów dyrektywy zgłasza się wciąż tak samo niska liczba obywateli - zaznaczył Tadeusz Zwiefka - Musimy się w takim razie zastanowić nad tym, w jaki sposób udrożnić system informacyjny, w jaki sposób włączyć jak największą liczbę podmiotów, które mogą być zainteresowane udzielaniem w praktyce takiej pomocy – powiedział.

W przyjętym dziś sprawozdaniu poseł podkreślił także znaczenie współpracy pomiędzy instytucjami państwa a wszelkimi pozarządowymi formami zorganizowanej pomocy prawnej i doradztwa prawnego. - Dobre praktyki w dziedzinie bezpłatnego doradztwa prawnego takie jak uniwersyteckie kliniki prawne czy agencje pro bono, powinny być szeroko upowszechnianie i wspierane w ramach zorganizowanych sieci pomocy prawnej. Chciałbym także podkreślić znaczenie, jakie, w dobie kryzysu i oszczędności, ma zapewnienie przez państwa członkowskie dostępu do pomocy przed procesowej, w tym doradztwa na temat alternatywnych metod rozstrzygania sporów, które często są mniej kosztowne a bardziej skuteczne w sprawach cywilnych i handlowych – wskazał poseł Zwiefka, który z ramienia Grupy EPL koordynuje prace  komisji prawnej PE. 

Przyjmując sprawozdanie posłowie opowiedzieli się także za utworzeniem baz danych prawników mających wiedzę i umiejętności w zakresie prawa porównawczego oraz kwalifikacje językowe, co powinno zapewnić wyznaczanie kompetentnych prawników do prowadzenia konkretnych spraw.

- Pamiętajmy, że czasami złe doradztwo jest po prostu gorsze i bardziej kosztowne w skutkach niż żadne -  podkreślił Tadeusz Zwiefka