Fundusz Sprawiedliwej Transformacji

Europosłowie uchwalili dziś porozumienie ustanawiające Fundusz Sprawiedliwej Transformacji (FST) - stworzony z inicjatywy Jerzego Buzka, po to, aby pomóc regionom najbardziej uzależnionym od węgla w przejściu do tzw. „zielonej gospodarki”. To ponad 17.5 miliarda euro w latach 2021-2027, z których najwięcej, bo aż 3,5 miliarda, może przypaść Polsce.

Dzięki tym środkom, mieszkańcy regionów takich jak Śląsk, będą mogli liczyć na szerokie i całościowe wsparcie - nie tylko w obszarze rozwoju energii odnawialnej, ale także przedsiębiorczości. Chodzi o tworzenie atrakcyjnych miejsc pracy - także dla ludzi młodych, nowe inwestycje, walkę ze smogiem, rekultywację terenów pokopalnianych, szkolenia i kursy dla pracowników i osób bezrobotnych czy wspieranie innowacji społecznych, zwiększających jakość i komfort codziennego życia mieszkańców tych regionów.

„Dzisiejsze głosowanie kończy 4-letnią pracę nad powołaniem Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Jego pomysł zgłosiliśmy w Parlamencie Europejskim, ale zrodził się on z rozmów ze społecznościami lokalnymi i samorządami - zwłaszcza na Śląsku, gdzie wyzwania transformacji są największe. W sercu tego Funduszu są obywatele. Ci ludzie nie chcą nowych kopalń, smogu, zapadających się od szkód górniczych domów - ale nie chcą też wybierać między ochroną klimatu i pracą. Chcą dobrej przyszłości - dla siebie, swoich dzieci, regionu. Fundusz Sprawiedliwej Transformacji daje na to szanse - w skali całej Unii Europejskiej to właśnie nasze województwo śląskie ma szansę otrzymać z niego najwięcej pieniędzy” - podkreślił Jerzy Buzek, sprawozdawca rozporządzenia o FST w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE).

„Przegłosowany dzisiaj Fundusz Sprawiedliwej Transformacji to bez wątpienia kamień milowy na drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050. Nie ulega wątpliwości, że państwa członkowskie UE, a w szczególności te, które w sposób znaczący zależne są od produkcji węgla, potrzebują wsparcia w tym ogromnym przedsięwzięciu, jakim jest ograniczenie emisji CO2 i transformacja energetyczna. Skala wyzwań technologicznych, infrastrukturalnych i społecznych, jakim muszą sprostać regiony uzależnione od paliw kopalnych jest ogromna i wierzę, że 3,5 miliarda euro alokowane dla Polski w ramach tego funduszu pozwoli w sposób znaczący ułatwić i przyśpieszyć tę transformację” - powiedział Krzysztof Hetman, zaangażowany w prace nad tym rozporządzeniem komisjach Rozwoju Regionalnego (REGI) oraz Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (EMPL) PE.

Dzięki Parlamentowi Europejskiemu, w tym staraniom posłów Jerzego Buzka i Krzysztofa Hetmana, istotnie rozszerzono zakres wsparcia Funduszu na tak ważne kwestie, jak walka z ubóstwem energetycznym, rozwój ciepłownictwa, ekologiczny transport miejski i innowacje cyfrowe, finansowanie mikroprzedsiębiorstw, projektów edukacyjnych czy infrastruktury społecznej dla młodzieży i seniorów. Z Funduszu można będzie także pozyskać pieniądze na rozwój odnawialnych źródeł energii, na technologie magazynowania energii i poprawę efektywności energetycznej. Dodatkowo, przy okazji prac nad FST, europosłowie wydatnie zwiększyli środki na infrastrukturę gazową dostępne w dwóch równoległych funduszach unijnych - Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności.

„Teraz przed nami 2 kluczowe zadania. Po pierwsze - wdrożyć FST w sposób zgodny z planami i oczekiwaniami społeczności lokalnych i regionalnych. I po drugie - pamiętać, że cała transformacja potrwa co najmniej 30 lat. Osobna linia budżetowa, finansująca ten Fundusz, potrzebna będzie więc także w kolejnych 3-4 wieloletnich budżetach Unii. I o to już dziś apeluję” - powiedział Jerzy Buzek.

Rozporządzenie o Funduszu Sprawiedliwej Transformacji wejdzie w życie w dwudziestym dniu po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Warunkiem pozyskania przez regiony pieniędzy z Funduszu, będzie przygotowanie Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji (TPST).