Prywatni użytkownicy a prawa autorskie

Unijne prace w dziedzinie prawa autorskiego nabrały tempa. Tuż po niedawnym głosowaniu nad dyrektywą w sprawie zbiorowego zarządu i udzielaniem licencji wieloterytorialnych, Parlament Europejski przyjął raport w sprawie tzw. private copying levies, czyli opłat z tytułu kopiowania utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego.

Dzięki szybkiemu internetowi praktycznie każdy może korzystać z muzyki czy książek elektronicznych, a wirtualna chmura, pozwala na przesyłanie plików pomiędzy kilkoma urządzeniami. Opłaty licencyjne istnieją w 23 z 28 państw członkowskich i stanowią metodę rekompensaty autorów za taką właśnie możliwość kopiowania ich utworów.

- W praktyce najczęściej organizacje zbiorowego zarządzania pobierają konkretną kwotę od producentów lub importerów tradycyjnych i cyfrowych nośników danych takich jak płyty CD, klucze USB, czy telefony komórkowe.  W dalszej kolejności środki te przekazywane są bezpośrednio artystom lub na cele związane ze wspieraniem kultury. Problem w tym, że przepisy regulujące opłaty za kopie na użytek prywatny są często przestarzałe i różnią się znacząco pomiędzy poszczególnymi krajami - powiedział poseł Piotr Borys (PO).

W swoich zaleceniach Parlament Europejski zwraca uwagę na konieczność uproszczenia systemu oraz uwzględnienia nowych modeli udostępniania utworów drogą cyfrową, w tym także wzywa do rozpatrzenia w przyszłości alternatyw przystających do internetowej rzeczywistości.

- Jest to kolejna już inicjatywa Parlamentu Europejskiego zmierzająca do aktualizacji prawa autorskiego na poziomie wspólnotowym. Głównym problemem, z jakim musieliśmy się zmierzyć, była przejrzystość systemu i usprawnienie jego funkcjonowania tak, aby był on korzystny dla wszystkich – zarówno dla twórcy, jak i konsumentów - tak skomentował czwartkowe głosowanie poseł Tadeusz Zwiefka (PO).

W Polsce opłaty licencyjne za kopie na użytek prywatny i ich wysokość są regulowane art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis ten realizuje przewidziany w Dyrektywie INFOSOC wymóg stosownej rekompensaty twórców w zamian za ograniczenie ich wyłącznych praw w ramach tzw. dozwolonego użytku prywatnego. Zarówno w Polsce, jak i w większości państw członkowskich, system rekompensat tworzą właśnie opłaty uiszczane przez producentów i importerów określonych nośników umożliwiających kopiowanie utworów. Przychody artystów z tytułu opłaty licencyjnej wahają się w Europie, w zależności od kraju, pomiędzy 5 a 9 procent.