Nowy program na rzecz obrony demokracji w Europie

Europosłowie poparli dziś ustanowienie nowego programu „Prawa i Wartości” na lata 2021-27, proponując jego rozszerzenie do ponad 2 miliardów euro na rzecz europejskich organizacji obywatelskich. Zainicjowany dzięki staraniom europosłów PO program ma wspierać obywatelskie inicjatywy pozarządowe na rzecz obrony demokracji i praworządności w UE.

„Zagrożeniu erozji demokracji trzeba przeciwstawić głęboką, obywatelską pracę u podstaw. Niestety przestrzeń do działania dla organizacji obywatelskich, tzw. NGO, kurczy się w Europie ze względu na presję polityczną niektórych rządów, niekorzystne przepisy i coraz większe trudności z pozyskaniem środków na prowadzenie niezależnej działalności.”- powiedział Michał Boni, który reprezentował Grupę EPL w negocjacjach dotyczących kształtu programu jak również był inicjatorem wyodrębnienia dodatkowego finansowania wspierającego społeczeństwo obywatelskie. „Organizacje obywatelskie są strażnikiem demokracji. Pilnują jej, wzmacniają jej odporność, ale też mogą jej uczyć. To szczególnie ważne w czasach post-prawdy i totalnej dezinformacji, w czasach populizmu, emocji politycznych przekreślających racjonalność i dialogowość demokracji. To kluczowe w czasach zagrożenia nacjonalizmami i nowym autorytaryzmem, gdzie w glorii wygranych wyborów niszczy się konstytucję, czy skrajnie polaryzuje społeczeństwo czyniąc z demokracji konstrukcję kruchą, uruchamiając demony nienawiści i odtwarzając warunki dla odrodzenia faszyzmu w nowej postaci w Europie”- dodał.

"Potrzeba takiego programu staje się oczywista dla każdego, kto widzi kondycję sektora pozarządowego w krajach zagrożonych autorytaryzmem. Program ma sens jeżeli fundusze będą rozdzielane bez pośrednictwa rządów i o taki kształt programu zabiegaliśmy" - powiedział Janusz Lewandowski, który zaproponował nowy instrument finansowy i z pomocą Jana Olbrychta wpisał program w stanowisko Parlamentu Europejskiego dot. przyszłych ram finansowych UE. Propozycja europosłów zapewnia programowi więcej środków, niż propozycja wyjściowa Komisji Europejskiej.

Oprócz zwiększenia wsparcia finansowego, program zakłada wyodrębnienie filaru Wartości Unijnych - z budżetem 850 mln euro dla organizacji działających lokalnie i regionalnie, uproszczenie procedur dostępu do środków, stworzenie funduszu rezerwowego w wysokości 5% rocznego planu, a także wprowadzenie zasady bezstronności przy tworzeniu punktów kontaktowych.

„Silne, niezależne społeczeństwo obywatelskie - to jedyna odpowiedź na groźbę zawłaszczania społeczeństwa przez państwa, krok po kroku idące w stronę autorytaryzmu” - podsumował Michał Boni.

"Rokowania są dobre, bo jest zrozumienie, że takie wsparcie społeczeństwa obywatelskiego jest konieczne, z uwagi na sytuację w niektórych krajach członkowskich UE" - dodał Janusz Lewandowski.