Brexit-aanpassingsreserve van 5 miljard euro: "De zwaarst getroffen Europese landen, regio's en bedrijven hebben snel hulp nodig"

De parlementaire commissie regionaal beleid (REGI) heeft op 25 mei 2021 met grote meerderheid over partijgrenzen heen (36 stemmen voor, 1 stem tegen en 6 onthoudingen) haar standpunt over de zogenoemde Brexit-aanpassingsreserve ("BAR") vastgesteld. Belgisch EU-Parlementslid Pascal Arimont (CSP), door het Europees Parlement aangesteld als onderhandelaar (rapporteur) voor de BAR, verwelkomde dit resultaat als een teken van een sterk mandaat voor de onderhandelingen met de Raad die nu voor de deur staan.

De Europese Commissie had op 25 december 2020 een voorstel voor een Brexit-aanpassingsreserve ingediend om eventuele negatieve gevolgen van de Brexit voor de economische, sociale en territoriale cohesie in te dammen. Ook bedrijven en economische sectoren, werknemers, regio's en gemeenschappen die door de Brexit worden getroffen, kunnen hierdoor op steun rekenen.

De aanpassingsreserve voor de Brexit: commissiebesluit in één oogopslag:

• De begroting van de BAR bedraagt 5 miljard euro (in prijzen van 2018) of 5,37 miljard euro (in lopende prijzen).
• Het BAR wordt ingesteld als een specifiek instrument buiten de EU-begroting van het meerjarig financieel kader 2021-2027.
• De toewijzingsmethode is gebaseerd op criteria van de afhankelijkheid van de economische prestaties van elke lidstaat van de handel met het VK.
• De aan elke lidstaat toegewezen middelen komen overeen met een evenwicht waarbij de meest getroffen lidstaten ook de hoogste bedragen ontvangen.
• In overeenstemming met deze verdeelsleutel stelt het Europees Parlement voor de middelen als volgt over de landen te verdelen:
  • Een eerste schijf van 2 miljard euro in 2021, een tweede eveneens van 2 miljard euro in 2022, beide samen in de vorm van voorfinanciering.
  • De derde schijf van 1 miljard euro in 2025 zal worden verdeeld op basis van de gedane en bij de Commissie aangegeven uitgaven, rekening houdend met de voorfinanciering.
• Maatregelen die via het BAR kunnen worden ondersteund, zijn onder meer bijstand aan economische sectoren, bedrijven, met name kmo’s, en plaatselijke gemeenschappen, met inbegrip van die welke afhankelijk zijn van de visserij in de Britse wateren; steun voor werkgelegenheid en herintreding op de arbeidsmarkt, onder meer via kortlopende werkprogramma's, omscholing en onderwijs; en het garanderen van de werking van grens-, douane-, gezondheids-, fytosanitaire en veiligheidscontroles, visserijcontroles, certificerings- en vergunningsregelingen, alsmede communicatie-, voorlichtings- en bewustmakingsactiviteiten voor burgers en bedrijven.
• Volgens het voorstel van het Parlement zullen de maatregelen in aanmerking komen voor subsidie zijn indien de ermee gepaard gaande kosten worden gemaakt binnen de zogenaamde referentieperiode van 1 juli 2019 tot en met 31 december 2023.
• Het Parlement stelt ook voor een bepaald bedrag te reserveren voor steun aan lokale en regionale overheden en kleine bedrijven die afhankelijk zijn van de visserij.
• Voorts is het Parlement voorstander om de voornaamste belanghebbenden te betrekken bij de voorbereiding en uitvoering van de steunmaatregelen.
• Tot slot wil het Parlement ervoor zorgen dat EU-steun die via de bijzondere kaderregeling voor bijstand wordt verleend, door de begunstigden ter plaatse ook als zodanig wordt ervaren.

Citaat van Pascal Arimont, rapporteur voor het Europees Parlement:

"We moeten ervoor zorgen dat de hulp van de Europese Unie terechtkomt in de landen, regio's, bedrijven en mensen die het zwaarst door de Brexit worden getroffen. Europese bedrijven die al te lijden hebben onder de COVID-crisis, moeten niet dubbel betalen voor het Brexit-debacle. Daarom is deze reserve zo belangrijk en moet zij zo snel mogelijk worden uitbetaald op basis van statistische en meetbare gegevens".