Draghi-rapport biedt toekomst voor Europese defensie-industrie

Vandaag vernemen de leiders van het Europees Parlement hoe het gesteld is met het concurrentievermogen van de Europese Unie, dat onder toenemende druk staat van China en de VS. Voormalig ECB-voorzitter Mario Draghi schreef, in opdracht van Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen, een rapport over de competitiviteit van de Unie. Daarin onderstreept hij onder meer de nauwe verwevenheid tussen competitiviteit en veiligheid. Het rapport komt op het cruciale moment waarop Von der Leyen volop de contouren bepaalt van haar volgende Europese Commissie.

Als voorstander van een sterke Europese Unie heb ik me tijdens mijn campagne vooral gericht op internationale veiligheid en een onafhankelijke economie.  Onze vrijheid staat onder druk omdat onze veiligheid niet meer voldoende gewaarborgd is. Europa moet haar burgers beschermen. We hebben lang gedacht dat vrede vanzelfsprekend was, maar de agressie van Poetin en de oorlog in Oekraïne hebben ons wakker geschud. Een sterke Europese defensie-industrie is nu meer dan ooit noodzakelijk.

Zonder een sterke defensie-industrie verliezen we economische competitiviteit en blijven we te afhankelijk van andere landen buiten Europa.  Dit verzwakt Europa en maakt het kwetsbaar

Competitiviteit en veiligheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook oud-premier van Italië, Mario Draghi beseft dit. Zijn rapport zal uitgebreid ingaan op de Europese defensie-industrie, en terecht. De situatie is namelijk zorgwekkend: de Europese defensiesector loopt achter op de rest van de wereld. Er is onvoldoende publieke investering, onze binnenlandse markten zijn te klein, er is een gebrek aan coördinatie bij openbare aanbestedingen en we zijn te afhankelijk van derde landen, vooral de VS. Dit maakt ons kwetsbaar. Met de terugkeer van oorlog op ons continent, nieuwe hybride bedreigingen en de verschuiving van de defensiefocus van de VS, moeten we als Europese Unie meer verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen veiligheid.

Draghi komt met enkele concrete oplossingen. Een belangrijke eerste stap is het aanpakken van de financiering, zowel privaat als publiek. Op dit moment maken duurzaamheidsregels en labels op de financiële markten, zoals die van de Europese Investeringsbank (EIB), het moeilijk om te investeren in defensie, omdat deze vaak a priori als niet-duurzaam worden beschouwd. Draghi pleit ervoor om de ESG-regels (Environmental, Social, and Governance) van de EIB aan te passen, zodat investeringen in defensie mogelijk worden. Dit is een belangrijke discussie die we moeten voeren. Zoals Ida Kassa Johannesen, Hoofd ESG Investments bij Saxo Bank, onlangs in De Tijd schreef: “Het ene defensieaandeel is het anderen niet. (…) Welke de keuze van ESG-beleggers ook is, we mogen defensiebedrijven en beleggers die ervoor kiezen erin te investeren niet demoniseren. We genieten immers allemaal van de bescherming en de veiligheid die wapens ons bieden.”

Andere aanbevelingen in Draghi’s rapport richten zich op het versoepelen van het mededingingsbeleid voor de Europese defensie-industrie. Door meer en grotere fusies toe te staan, kunnen we sterke Europese kampioenen creëren die beter kunnen concurreren op de wereldmarkt. Dit debat moeten we durven aangaan, hoewel dit niet mag leiden tot een situatie waarin grote Franse en Duitse bedrijven de kleinere lidstaten en hun bedrijven overtroeven. Daarnaast stelt Draghi voor om een Europese autoriteit voor de defensie-industrie op te richten, die centraal aankopen kan doen namens de Europese lidstaten. Deze autoriteit zou worden geleid door de Hoge Vertegenwoordiger en de Europese Commissie.

Het is uitkijken naar het volledige Draghi-rapport, omdat het niet alleen dezelfde uitdagingen voor de Europese defensie-industrie benoemt die ik eerder ook zag, maar ook gelijkaardige oplossingen aanreikt: structureel hogere uitgaven en betere toegang tot financiële steun van de EIB en private investeerders, maar ook de beschikbare middelen beter spenderen: meer gezamenlijk en meer Europees. Sterke Europese samenwerking is essentieel voor een veilige en sterke toekomst voor Europa.  En dan is het aan de nieuwe commissie om hiermee aan de slag te gaan.